AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2023 № 2 (57) 

Lamiyə ALLAHVERDİYEVA

AMK-nın magistrantı

Elmi rəhbər: Lalə Hüseynova.

Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru,

AMK – nın professoru

E-mail: lamiyyeallahverdiyeva28@gmail.com

 UOT: +786                       

CEYHUN ALLAHVERDİYEVİN “TAC MAHAL”

BALETİNİN MUSİQİ DRAMATURGİYASI

 

Xülasə: Məqalədə bəstəkar Ceyhun Allahverdiyevin “Tac Mahal” baletində mə­qam-intonasiya xüsusiyyətlərini, harmonik, polifonik fakturanın zənginləşməsi və mu­siqili dramaturgiyanın inkişaf prinsiplərini təhlil etməyə çalışdıq. Baletin mu­si­qi dramaturgiyası özündə vahid simfonizmi əks etdirir. Baletdə əsas qəhra­man­la­rın leytmövzuları növbəli şəkildə göstərilərək, dramaturji inkişaf planını ortaya qo­yur. Həmçinin leytmövzular həm müstəqil nömrə kimi, həm kontrapunkt şək­lin­də, həm də vahid konsepsiya yaradaraq, əsərin dramaturji inkişaf prinsiplərini həll edir. Məqalədə əsas məqsəd bəstəkarın yaradıcılığının bir çox istiqamət­lə­rin­də – simfoniyalarında, konsert, kantata, simfonik poema və kamera musiqisində baş­lıca vəzifə olan vahid simfonizmin, “Tac Mahal” baletində də dramaturji prin­sip kimi qarşıya qoyulmasıdır.

Açar sözlər: Ceyhun Allahverdiyev, “Tac Mahal” baleti, musiqi dramaturgiyası, leytmövzu sistemi, əbədi sevgi mövzusu

endir

PDF

 

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

Azərbaycan dilində

  1. Abdullayeva Z. Azərbaycan musiqi ədəbiyyatı. II hissə. – : Adiloğlu, 2009.
  2. Cəfərova L. Arif Məlikovun balet musiqisində tembr və faktura xüsusiyyətləri. – : Adiloğlu, 2010.
  3. Cəfərova L. Arif Məlikovun balet musiqisində tembr və faktura xüsusiyyətləri. Dərs vəsaiti. B.: Mütərcim, 2011.
  4. Əliyeva F. 60-70-ci illərin I yarısı Azərbaycan bəstəkarlarının bəzi üslub tə­ma­yül­lə­ Sənətşünaslıq namizədi alimlik dissertasiyası. B., 1994. – 192 s.
  5. Hacıbəyov Ü. Şərq musiqisi haqqında Qərb alimlərinin təfsiri. Əsərləri II cild. B., 1965.
  6. Hacıbəyov Ü. Azərbaycan türk xalq musiqisi haqqında. Əsərləri II cild. B., 1965.
  7. Hacıbəyov Ü. Azərbaycan musiqi həyatına bir nəzər. Əsərləri. II cild. B.: 1965.
  8. İsayeva G. Arif Məlikovun bəstəkarlıq sinfi. – : Elm, 2013, – 50 s.
  9. Qasımova S. Azərbaycan musiqi ədəbiyyatı. – : Adiloğlu, 2009.
  10. Qasımova S. Azərbaycan Sovet musiqi ədəbiyyatı. – : Maarif, 1984.
  11. Mazel L.A. Musiqi əsərlərinin quruluşu. : 1988. 516 s.

 

Rus dilində

  1. Алекперова Н. Ариф Меликов. – Б.:1988. – 175 с.
  2. Алекперова Н. Ариф Меликов. «Страницы жизни и творчества». – Б.: Ишыг, 1988.
  3. Фахрадова Р.Д. Балеты Кара Караева. Издательств. – Б.: Элм, 1970.
  4. Фахрадова Р.Д. Балет. «Семь красавиц» К.Караева. – Б.: Азербайджанское Государственное Музыкальное Издательство, 1957.
  5. Карагичева Л.В. Кара Караев. «Советский композитор».

 

SAYTOQRAFİYA

  1. URL: http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2012/may/237.htm
  2. URL:https://www.youtube.com/watch?v=E3iGGWQE-8I&list=RDE3iGGWQE- 8I&start_radio=1&rv=E3iGGWQE-8I
  3. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8wW247XuJdg

 

NOTOQRAFİYA

  1. Allahverdiyev C. “Tac Mahal” Balet. Əlyazma. 992 s.

 

Ламия АЛЛАХВЕРДИЕВА

Магистрант А К

 

МУЗЫКАЛЬНАЯ ДРАМАТУРГИЯ БАЛЕТА «ТАДЖ МАХАЛ»

ДЖЕЙХУНА АЛЛАХВЕРДИЕВА

 

Аннотация: В статье впервые дана подробная информация о новом балете композитора Джейхуна Аллахвердиева «Тадж-Махал». Либретто произведения основана на исторических фактах, где наглядно просматривается тема вечной любви. Проанализированы характеристики и лейтмотивы главных героев балета, их ладно-интонационная основа, а также гармоническая и полифоническая фактуры, принципы симфонического развития музыкальной драматургии.

Ключевые слова: Джейхун Аллахвердиев, балет «Тадж-Махал», музыкальная драматургия, система лейтмотивов, тема вечной любви

 

Lamiya ALLAHVERDİYEVA

Master’s student of AMK

 

MUSICAL DRAMATURGY OF JEYHUN ALLAHVERDIEV’S

BALLET “TAJ MAHAL”

 

Abstract: The article for the first time provides detailed information about the new ballet of the composer Jeyhun Allahverdiyev «Taj Mahal». The libretto of the work is based on historical facts, where the theme of eternal love is clearly visible. The characteristics and leitmotifs of the main characters of the ballet, their modal and intonation basis, as well as harmonic and polyphonic textures, principles of symphonic development of musical dramaturgy are analyzed.

Keywords: Jeyhun Allahverdiyev, «Taj Mahal» ballet, musical dramaturgy, leitmotifs system, theme of eternal love 

 

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Ülkər Əliyeva

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Cəmilə Həsənova

 

Mövzuya uyğun