Qurban Səidin qəhrəmanı nəyə görə Azərbaycan dilində bayatı/şikəstə oxuyur
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“KONSERVATORİYA” 2023 № 4 (61)
AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun şöbə müdiri
Sənətşünaslıq doktoru, professor
Ünvan: Bakı, Hüseyn Cavid Prospekti 115
E-mail: i.kocharli@gmail.com
QURBAN SƏİDİN QƏHRƏMANI NƏYƏ GÖRƏ
AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ BAYATI/ŞİKƏSTƏ OXUYUR
UOT: 78,07
Xülasə: Məqalə Qurban Səidin “Altunsaç” romanının 111-ci səhifəsində yazılan və azərbaycanlı oxucu üçün böyük maraq doğuran bir epizoda həsr edilmişdir. Həmin epizodda əsərin qəhrəmanlarından biri Azərbaycan dilində bir bayatı/şikəstə oxuyur. Romanın tərcüməçisi onu da qeyd edir ki, alman dilində yazılmış bu əsərdə bayatısayağı gül qafiyələr (aman-aman, aman e-e-ey, qaşı kaman e-e-ey) məhz Azərbaycanda dilində yazılmışdır. Qurban Səidin bu məlum əsəri Azərbaycanla bağlı olmayan bir süjetə malikdir, bununla belə, səhifələrində musiqi mətninin Azərbaycan dilində verilməsi maraq və sual doğurur. Məqalənin müəllifi bu faktı, Qurban Səidin milli mənsubiyyətinin azərbaycanlı olmasının bir sübutu olaraq görür.
Açar sözlər: Qurban Səid, Lev Nissimbaum, Məhəmməd Əsəd, Altunsaç, bayatı/şikəstə, zəngulə, aman ey
ƏDƏBİYYAT:
- Qurban Səid. Altunsaç. – Bakı: Nurlan, 2005. – 296 s.
- Maurer Hans-Jürgen. “Əli və Nino” romanı əsasında Qurban Səid müəllif adının genezisi.// Filologiya və Sənətşünaslıq, – Bakı, 2022, 1, – s. 60-65
- Qurbanlı Ç., Quliyev H. Ön söz. Qurban Səid. Altunsaç.– Bakı, 2005, – 331 s.
Doctor of Art History, Professor
WHY DOES GURBAN SAID’S CHARACTER SING BAYATI/SHIKASTA
IN AZERBAIJANI LANGUAGE
Abstract: The article deals with an episode on page 111 of Altunsach novel by Gurban Said’s, which is of great interest to the Azerbaijani reader. One of the characters of the work sings a Bayati/Shikasta in Azerbaijani in that episode. The translator of the novel also notes that the bayati-like gul (rhyme type in ashug poetry) rhymes (aman, aman, aman e-e-ey, qashi kaman e-e-ey) were written in Azerbaijan in this work, which was written in German. This well-known work by Gurban Said has a plot that is not related to Azerbaijan, however, the providing the musical text in the Azerbaijani language on its pages raises interest and questions. The author of the article approved this fact as a proof of Gurban Said’s nationality – Azerbaijani. Because, according to Azerbaijani scientists, there are such subtle moments in Gurban Said’s novels that only a person of this land – a person who lives and grows up here, drinks its water and breathes its air – can feel and know about it. There are enough interesting points in the author’s novel “Altunsach”.
Keywords: Gurban Said, Lev Nissimbaum, Muhammad Asad, Altunsach, Bayati/Shikasta, Zangula, aman ey
Rəyçilər:
filologiya doktoru, professor, əməkdar elm xadimi Məhərrəm Qasımlı;
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Ülkər Talıbzadə