“Molla Nəsrəddin” məcmuəsinin Təbriz dövrü (1921-ci il)
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
«KONSERVATORİYA» 2019 № 2 (44)
Əməkdar incəsənət xadimi,
Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor
Email: azercatoon@gmail.com
UOT: 75
“MOLLA NƏSRƏDDİN” MƏCMUƏSİNİN TƏBRİZ DÖVRÜ (1921-Cİ İL)
Xülasə: Məqalə bütün müsəlman Şərqində ilk satirik jurnal kimi tanınmış “Molla Nəsrəddin” məcmuəsinin Təbriz dövründən – onun nəşrinin Yaxın Şərq və İranın mədəni həyatında mühüm hadisəyə çevrilməsindən bəhs edir. “Molla Nəsrəddin”in İran satirik qrafikası və satirik mətbuatının formalaşmasında və karikaturanın müstəqil janr kimi tanınmasında oynadığı rolu işıqlandıran bu məqalədə müəllif Azərbaycanlı rəssam Seyid Əli Behzadın 1921-ci ildə jurnal üçün işləyib hazırladığı – özündə istehza, acı gülüş, tənə və tənqid daşıyan müxtəlif mövzulu karikaturalarını geniş təhlil edir.
Açar sözlər: “Molla Nəsrəddin” jurnalı, Təbriz dövrü, karikatura, satirik rəsm, mətbuat
ƏDƏBİYYAT:
- Axundov N. Azərbaycan satira jurnalları. B.: Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı, 1968, 356 s.
- Axundov N. “Molla Nəsrəddin” jurnalının nəşri tarixi. B.: Azərbaycan Dövlət nəşriyyatı. 1959, 258 s.
- Cəfərov M.C. “Molla Nəsrəddin” Təbrizdə. // “Ədəbiyyat” qəzeti. №11, 1946, 23 aprel.
- Məmmədquluzadə H. Xatirələr. Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əsərləri. 3 cilddə. B.: 1948.
- Məmmədquluzadə H. Mirzə Cəlil haqqında xatirələrim. B.: Azərbaycan Dövlət nəşriyyatı, 1967, 212 s.
- Nəcəfov M. Rəssam və zaman. B:, Gənclik, 1977, 176 s.
Заслуженный Деятель Искусств
Доктор философии по искусствоведению, профессор
ТЕБРИЗСКИЙ ПЕРИОД ЖУРНАЛА «МОЛЛА НАСРЕДДИН» (1921)
Резюме: В статье рассматривается Тебризский период журнала «Молла Насреддин», известного как первый сатирический журнал на всем мусульманском Востоке, говорится о значении этого издания, ставшего важным событием в культурной жизни Ближнего Востока и Ирана. В статье, освещающей роль журнала «Молла Насреддин» в формировании иранской сатирической графики и сатирической прессы, автор подробно анализирует творчество азербайджанского художника Сейид Али Бехзада, его карикатуры, напечатанные в журнале в 1921-ом году, содержащие иронию и горький смех, упреки и критику.
Ключевые слова: журнал «Молла Насреддин», Тебризский период, карикатура, сатирический рисунок, пресса, критика, художник
Honoured Art Worker, PhD of Art professor
TABRIZ PERIOD OF THE “MOLLA NASREDDIN” MAGAZINE (1921)
Summary: The article tells about the Tabriz period of the “Molla Nasreddin” magazine, known as the first satirical one of the entire Muslim East, about turning its release into an important event in the cultural life of the Middle East and Iran. In this article, covering the role of the “Molla Nasreddin” magazine in shaping the Iranian satirical graphics and satirical press, as well as recognizing the cartoon as an independent genre, the author analyzes in detail the cartoons of the Azerbaijani artist Sayid Ali Behzad created in 1921 for the magazine on various topics containing irony and bitter laughter, blame and criticism.
Keywords: “Molla Nasreddin” magazine, Tabriz period, cartoon, satirical drawing
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Sevil Sadıxova,
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Ziyadxan Əliyev