Роза Джалилова и привнесенные ею реформы в Азербайджанский национальный танец
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“Konservatoriya” jurnalı 2024 № 2 (63)
Ленай СЕИДАЛИ-ЗАДЕ
Магистр Бакинской Хореографической Академии
Научный руководитель: доктор культурологии,
Доцент Нигяр Эфендиева
Адрес: AZ1014, Баку, Насиминский район, ул. Рашида Бейбутова 75
Email: lseidalizade@gmail.com
DOI: 10.62440/AMK2024-1.s.92-102
УДК 78.071.1
РОЗА ДЖАЛИЛОВА И ПРИВНЕСЕННЫЕ ЕЮ РЕФОРМЫ
В АЗЕРБАЙДЖАНСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ ТАНЕЦ
Аннотация: Статья посвящена исследованию творческого наследия и влияния Розы Джалиловой на развитие хореографического искусства в Азербайджане. Статья анализирует методику преподавания и постановки танцев Розы Джалиловой, а также раскрывает её вклад в реформирование хореографии, особенно в синтезе классического балета с народным фольклорным танцем. Исследуются реформы, произошедшие в хореографическом искусстве с приходом Розы Джалиловой в коллектив Ансамбля песни и танца в 1949 году. Особое внимание уделяется её влиянию на развитие танцевального искусства в Баку и других регионах Азербайджана. В статье анализируется роль созданного ею в 1988 году Ансамбля песни и танца «Гюлистан» в популяризации азербайджанского народного танца как внутри страны, так и за её пределами.
Ключевые слова: народно-сценический танец, балет, фольклор, синтез, хореография, искусство, балетмейстер, танцевальный ансамбль, Гюлистан
ЛИТЕРАТУРА:
- Çəmənli Mustafa. Səhnəmizin Ağ çiçəyi. G.Ələkbərqızı; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirli- yi.- Bakı: Aspoliqraf, 2017.- 192 s.
- Məmmədov Məmməd. Şərur yallısı — Naxçıvanın tacı.// Həftə içi.- 2010.- 26-29 iyun.- S. 5
- Sərgi salonlarında Hindistan tablolarda. // Ədəbiyyat və İncəsənət. -1981.-19 avqust
- Микеладзе Галина. Будни и праздники балетной школы// Каспiй.-2016.- 5 марта. — С.16-17.
- Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл.
- Мой путь — красота, духовность и творчество. // Зеркало. — 2007.- 3 ноября.- С. 25.
Lenay SEYİDƏLİ-ZADƏ
Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının magistri
ROZA CƏLİLOVA VƏ ONUN AZƏRBAYCAN MİLLİ RƏQSİNƏ
GƏTİRDİYİ İSLAHATLAR
Xülasə: Məqalə Roza Cəlilovanın yaradıcılıq yolunun tədqiqinə, onun rəqslərin tədrisi və səhnələşdirilməsi metodikalarının təhlilinə, Azərbaycan xoreoqrafiya sənətində islahatlar müəllifi kimi fenomeninin açılmasına həsr olunub. Məqalədə 1949-cu ildə R.Cəlilovanın Mahnı və Rəqs Ansamblına gəlişi ilə klassik baletin xalq rəqsi ilə sintezi, Bakıda və Azərbaycanın regionlarında rəqs sənətinin inkişafına təsiri tədqiq edilir. Məqalə eyni zamanda 1988-ci ildə R.Cəlilovanın yaratdığı “Gülüstan” Mahnı və Rəqs Ansamblını və həmin ansamblın Azərbaycan xalq rəqsinin təkcə Azərbaycanda deyil, onun hüdudlarından kənarda da məşhurlaşmasındakı rolunu təhlil edir.
Açar sözlər: xalq-səhnə rəqsi, balet, folklor, sintez, xoreoqrafiya, incəsənət, baletmeyster, rəqs ansamblı, Gülüstan
Lenay SEIDALI-ZADE
Master of Baku Choreographic Academy
ROZA JALILOVA AND THE REFORMES BROUGHT BY HER
INTO THE AZERBAIJAN NATIONAL DANCE
Abstract: The article delves into the multifaceted journey of R. Jalilova, exploring her creative trajectory, pedagogical methods, and significant contributions to the choreographic world of Azerbaijan. It meticulously examines the transformative impact of Jalilova’s tenure in the Song and Dance Ensemble since 1949, particularly her pioneering efforts in synthesizing classical ballet with indigenous folk-dance forms. A central focus is on Jalilova’s role as a catalyst for reforms within Azerbaijani choreography, wherein her innovative approach reshaped traditional dance practices and elevated them to new artistic heights. Through a comprehensive analysis, the article illuminates the nuanced intricacies of her teaching methodologies and choreographic techniques, shedding light on the evolution of Azerbaijani dance under her guidance. A pivotal moment in Jalilova’s legacy is the establishment of the Gulistan Song and Dance Ensemble in 1988, an endeavor that serves as a testament to her enduring influence. The ensemble’s inception not only served as a platform for showcasing the rich tapestry of Azerbaijani folk dances but also played a pivotal role in propagating these cultural treasures both domestically and internationally. By meticulously dissecting Jalilova’s contributions, the article underscores her pivotal role in the revitalization and global dissemination of Azerbaijani folk dance, thus cementing her status as a seminal figure in the annals of Azerbaijani cultural history.
Keywords: folk stage dance, ballet, folk, synthesis, choreography, art, choreographer, dance ensemble, Gulistan
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Zümrüd Axundova-Dadaşzadə;
kulturologiya elmləri doktoru, dosent Nigar Əfəndiyeva