AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

“KONSERVATORİYA» 2022 №2 (55)  

Günel BƏKİROVA

Ü.Hacıbəyli adına BMA-nın doktorantı

Elmi rəhbər: sənətşünaslıq namizədi, dosent Leyla Məmmədova

Ünvan: Ş.Bədəlbəyli 98

Email:gunel.bakirova.88@mail.ru

UOT + 786 

ORNAMENTALLIQ CÖVDƏT HACIYEVİN “BALLADA”

VƏ AQŞİN ƏLİZADƏNİN “DASTAN” ƏSƏRLƏRİNİN İMPROVİZƏ ÜSLUBUNUN İFADƏ VASİTƏSİ KİMİ

 

Xülasə: Məqalədə C.Hacıyevin “Ballada” və A.Əlizadənin “Dastan” fortepiano əsər­ləri əsasında ornamentallığınipologiyası aparılmışdır. Eyni zamanda bu­ra­da ornamentlər kateqoriyası Azərbaycan bəstəkarlarının fortepiano opuslarının imp­rovizə üslubunun ideyalarından biri kimi nəzərdən keçirilmişdir. C.Hacıyevin “Ballada”sında iki və ya daha çox elementdən ibarət mürəkkəb bəzəklərin tərkibi təhlil edilib. A.Əlizadənin “Dastan” pyesində əsasən tərkibində müasir har­mo­ni­ya elementlər ilə sadə ornamentallıq improvizə şərtlərinə xidmət edir.

Açar sözlər: Azərbaycan fortepiano musiqisi, bəzəklər, C.Hacıyev, A.Əlizadə, ornamentallıq, improvizə üslubu, mordent, qrupetto, trel

endir

PDF

ƏDƏBİYYAT:

  1. Aqşin Əlizadə. Publisistik irs. Məqalələr. Müsahibələr / tərt. red. L.Ş.Hüseynova. B.: Avrasiya Press, 2012, 524 s.
  2. Əsədullayev A.M. İnstrumental muğamlar. B.: Adiloğlu, 2009, 168 s.
  3. Fərəcova-Cabbarova H.S. Dastanın musiqili-poetik janr kimi xüsusiyyətlərinə dair // Konservatoriya № 4 (53), 2021, s. 66-78.
  4. Məmmədov T.A. Azərbaycan aşıq yaradıcılığı. Ali musiqi məktəbləri üçün dərslik. B.: Apostrof, 2011, 648 s.
  5. Seyidov T.M. XX əsrin Azərbaycan fortepiano mədəniyyəti: pedaqogika, ifaçılıq və bəstəkarlıq yaradıcılığı. B.: Təhsil, 2016, 336 s.
  6. Абаскулиев О.Г. Методико-исполнительская разработка вопросов интерпретации фортепианных произведений Джевдета Гаджиева. Б.: АзНефтехима им. М.Азизбекова, 1980, 40 с.
  7. Бирюков С.Н. Импровизационность в музыке и ее стилевые типы: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата искусствоведения. М.: 1981, 26 с.
  8. Магеррамова А.А. Становление и развитие фортепианного-исполнительской культуры Азербайжана. Б.: Мутарджим, 2012, 180 с.
  9. Рзаева Л.С. Современная фортепианная музыка Азербайджана (проблемы творчества и исполнительства). автореферат на соискание ученой степени кандидата искусствоведения. Л.: 1990, 17 с.
  10. Сеидов Т.А. Азербайджанская советская фортепианная музыка (1930-1970). Баку: Язычы, 1980, 149 с.
  11. Тюлькин К.В. Инновации в современном музыкально-художественном образовании: материалы II Международной научно-практической кон­фе­рен­ции, г. Екатеринбург, 28-30 октября 2008 г. Екатеринбург: Рос. гос. проф.-пед. ун-т, Ин-т худож. образования Рос. акад. образования. 2008, c. 259-260.
  12. Шафиева З.М. «Дастан» для фортепиано Акшина Ализаде (методическая раз­работка к изучению к исполнению произведения для студентов фор­те­пианного факультета). Баку: АзНефтехима им. М.Азизбекова, 1990, 35 с.

Saytoqrafiya:

  1. Aqşin Əlizadə — Dastan: [Elektron resurs] / Bakı, 2013. URL: https://soundcloud.com/emilgafarov/aq-in-lizad-dastan
  2. Джевдет Гаджиев / Jovdat Hajiyev: Баллада (Ballada, 1952): [Элекронный ресурс] / RusPianoMuz. – 2016. URL: https://www.youtube.com/watch?v=xe4GueSjXZI

Notoqrafiya

  1. Əlizadə A.Ə. Dastan, Qədim oyunlar, portret. B.: Şur, 1994, s. 3-10.
  2. Hacıyev C.İ. Ballada. Fortepiano üçün. B.: Azərnəşr, 1968, 8 s.

 

Gunel BAKIROVA

Doctoral student of Baku Music Academy

 

ORNAMENTALİSM AS A MEANS OF EXPRESSING THE IMPROVISATIONAL STYLE OF J. HAJIYEV’S “BALLADA” AND A.ALIZADEH’S “DASTAN”

 

Summary: This article contains a typology of ornamentalism based on the examples of piano compositions “Ballada” by J.Hajiyev and “Dastan” by A.Alizade. At the same time, here the category of ornaments is considered as one of the ideas of the improvisational style of piano descents of Azerbaijani composers. Thus, in the “Ballada” of J.Hajiyev, the composition of complex ornaments consisting of two or more elements is analyzed. In the play “Dastan” by A.Alizade, simple ornaments (in the content of which elements of modern harmony are interwoven) serve the conditions of improvisation.

Keywords: Azerbaijani piano music, melisms, J.Hajiyev, A.Alizade, ornamentation, ornamental formulas, complex ornamentation, improvisational style, mordent, gruppetto, trill

Гюнель БАКИРОВА

Докторант Бакинской Музыкальной Академии имени У.Гаджибейли

 

ОРНАМЕНТАЛЬНОСТЬ КАК ВЫРАЗИТЕЛЬНОЕ СРЕДСТВО

 ИМПРОВИЗАЦИОННОГО СТИЛЯ «БАЛЛАДЫ»

ДЖ.ГАДЖИЕВА И «ДАСТАНА» А.АЛИЗАДЕ

 

Резюме: В данной статье составлена типология орнаментализма на примере фортепианных сочинений — «Баллада» Дж.Гаджиева и «Дастан» А.Ализаде. Одновременно категория орнаментов рассматривается как одна из идей импровизационного стиля фортепианных опусов азербайджанских композиторов. Так, в «Балладе» Дж.Гаджиева анализируется состав сложных орнаментов, состоящих из двух и более элементов. В пьесе «Дастан» А.Ализаде простые орнаменты (в содержание которых вплетаются элементы современной гармонии) служат условиям импровизации.

Ключевые слова: азербайджанская фортепианная музыка, мелизмы, Дж.Гаджиев, А.Ализаде, орнаментика, орнаментальные формулы, сложная орнаментика, импровизационный стиль, мордент, группетто, трель

 

Rəyçilər: 

sənətşünaslıq namizədi, dosent Leyla Məmmədova;

sənətşünaslıq namizədi, dosent Dilbər Məmmədova

 

 

Mövzuya uyğun