Etnocaz istiqamətinin təşəkkülündə modal-caz metodunun rolu
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
«KONSERVATORİYA» 2023 № 2 (57)
AMK-nın müəllimi
Ü.Hacıbəyli adına BMA-nın dissertantı
Elmi rəhbər: Turan Məmmədəliyeva
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru,
Ü.Hacıbəyli ad. BMA-nın dosenti
E-mail: taranamammadova1428@mail.ru
UOT: 78.03
ETNOCAZ İSTİQAMƏTİNİN TƏŞƏKKÜLÜNDƏ
MODAL-CAZ METODUNUN ROLU
Xülasə: Məqalədə müasir dövrdə beynəlxalq caz səhnəsində böyük nüfuz qazanmış bədii istiqamətlərdən biri olan etno-caz musiqisinin təşəkkül prosesinə nəzər salınır. Caz musiqisinin formalaşdığı əsas dövrlər üzrə icmal aparılaraq, etno-caz istiqamətinə gətirib çıxaran əsas amillər araşdırılır. Tarixi təşəkkül prosesində etno-caz istiqamətini formalaşdırmış əsas faktorlar – improvizasiyanın inkişafı, modallıq və modal caz, ritmə daha zəngin önəm verilməsi kimi cəhətlər üzərində xüsusi dayanılır. Tanınmış caz ifaçısı və nəzəriyyəçisi Corc Rasselin “Lidik konsepsiya” adlı nəzəriyyəsinə də toxunulur. Müəllif gəldiyi qənaətləri ümumiləşdirərək, dünya caz səhnəsindəki etno-caz istiqamətinin nailiyyətlərini Azərbaycan caz musiqisində baş verən oxşar təzahürlərlə, xüsusən Vaqif Mustafazadə və Rafiq Babayev kimi görkəmli caz ifaçılarının yaradıcılığı ilə müqayisəli qeydlər təqdim edir.
Açar sözlər: etno-caz, modal-caz, modallıq, improvizasiya, Vaqif Mustafazadə, Rafiq Babayev
ƏDƏBİYYAT:
- Məmmədəliyeva T. Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığında caz harmoniyasının ünsürləri (dərs vəsaiti) – Bakı, Mütərcim, 2018, 124 s., səh.26
- Баташев А. Советский джаз. М., Музыка, 1972, 173 с.
- Кинус Ю. Джаз: истоки и развитие. – Ростов н/Д: Феникс, 2011. – 491 с.+ СD-диск
- Коллиэр Дж. Становление джаза. – М., Радуга, 1984, 390 с., стр.349
- Фархадов Р. Вагиф Мустафазаде. (монография, 1-ое изд.) – Баку, Ишыг, 1986, 85 с., стр.30, 33
Saytoqrafiya:
- Джордж Рассел – Лидийская Хроматическая Концепция URL:https://anatomiamusic.com/lydianconcept/
- Джордж Рассел – лидийская хроматическая концепция ладовой организации. том первый: искусство и наука ладового тяготения. URL:https://studfile.net /preview/5440245/
PhD student of BMA named after Uzeyir Hajibeyli
Teacher of the ANC
THE ROLE OF MODAL-JAZZ METHOD
IN THE FORMATION OF ETHNO-JAZZ DIRECTION
Abstract: This article examines the process of formation of ethno-jazz music, which is one of the artistic directions that has gained great influence on the international jazz scene in modern times. A review of the main periods of formation of jazz music is carried out and the main factors leading to the ethno-jazz direction are investigated. In the process of historical formation, the main factors that formed the ethno-jazz direction – the development of improvisation, modality and modal jazz, giving a richer emphasis to rhythm-are especially emphasized. The famous jazz singer and theorist George Russell’s theory called “the Lidic concept” is also mentioned. At the end of the article, the author summarizes his conclusions and presents comparative notes on the achievements of the ethno-jazz direction on the world jazz scene with similar manifestations in Azerbaijani jazz music, in particular, the work of such prominent jazz performers as Vagif Mustafazade and Rafig Babayev.
Keywords: ethno-jazz, modal-jazz, modality, improvisation, Vagif Mustafazadeh, Rafig Babayev
Диссертант БМA им. Узеира Гаджибейли
Преподаватель АНК
РОЛЬ МОДАЛЬНО-ДЖАЗОВОГО МЕТОДА
В СТАНОВЛЕНИИ ЭТНО-ДЖАЗОВОГО НАПРАВЛЕНИЯ
Аннотация: В настоящей статье рассматривается процесс формирования этно-джазовой музыки, одного из художественных направлений, завоевавшего в современную эпоху большое влияние на международной джазовой сцене. Проведен обзор основных периодов становления джазовой музыки, исследуются основные факторы, приведшие к этно-джазовому направлению. Особое внимание уделяется таким аспектам, как развитие импровизации, модальности и модального джаза, придание более богатого значения ритму – основным факторам, сформировавшим этно-джазовое направление в процессе его исторического становления. Также упоминается теория известного джазового исполнителя и теоретика Джорджа Рассела под названием «Лидическая концепция». В заключении автор обобщает сделанные выводы и предлагает сравнить достижения этно-джазового направления на мировой джазовой сцене с аналогичными проявлениями, происходящими в Азербайджанской джазовой музыке, в частности с творчеством таких выдающихся джазовых исполнителей, как.
Ключевые слова: этно-джаз, модальный джаз, модальность, импровизация, Вагиф Мустафазаде, Рафик Бабаев
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, BMA-nın dosent Turan Məmmədəliyeva
Ü.Hacıbəyli adına BMA-nın dosenti Aliyə Məmmədova