AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

“KONSERVATORİYA”  2021 № 1 (50)

İlahə İSRAFİLOVA

Ü.Hacıbəyli adına BMA-nın doktorantı və elmi işçisi

Elmi rəhbər: fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, professor Abdullazadə Gülnaz

Ünvan: Bakı ş, Ş.Bədəlbəyli küç. 98

E-mail: ilaha.qismat@mail.ru

 UOT: 78.031.4                       

ŞAMAXININ MUSİQİ TARİXİ VƏ MƏDƏNİ MƏNZƏRƏSİ ELM XADİMİ SEYFƏDDİN QƏNİYEVİN TƏDQİQATLARINDA

 

Xülasə: Məqalə Şamaxının tanınmış folklorşünası, alim, pedaqoq Seyfəddin Qəni­ye­vin həyat və yaradıcılığına, Şamaxı bölgəsində musiqi, muğam, aşıq sənəti isti­qa­mətləri üzrə apardığı uzunmüddətli tədqiqat işlərinə və bu araşdırmalardan ərsə­yə gəlmiş çoxsaylı kitabların mahiyyətinə həsr olunmuşdur. Qeyd olunan əsər­lərdə musiqi, muğam, aşıq sənətinə olan münasibət folklorşünas, filoloq nəzə­rin­dəndir. Lakin bununla yanaşı S.Qəniyev fikirlərinə peşəkar ustad nəzərlərini, xati­rələrini də əlavə edərək yazıların elmi mahiyyətini daha da artırmış, araş­dır­ma­larını tədqiqat zamanı qarşısına çıxan önəmli faktlarla zənginləşdirmişdir. Həm­çinin, məqalədə S.Qəniyevin Şamaxının ənənəvi musiqi mühiti haqqında yaz­dığı kitab və elmi yazılarında razılaşmadığımız məqamlara etnomusiqişünas nə­zə­ri ilə açıqlama gətirilmişdir.

Açar sözlər: Mahmud Ağa, muğam məclisi, aşıq sənəti, Şamaxı folkloru, Seyfəddin Qəniyev, folklor, Şirvan musiqi mühiti

endir

 

PDF

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Allahmanlı M., Qəni T. Şirvan vurğunu, yollar yorğunu. B.: Elm və təhsil, 2018, 296 s.
  2. Cəfərzadə Ə.; Qəniyev S.; Alışov R.; Rəsulov S. Şamaxı. B.: Səda, 1994, 200 s.
  3. Qəniyev S. Şirvanlı Aşıq Bilal. //“Yeni Şirvan” qəz., Bakı, 1982, 15 iyun
  4. Qəniyev S. Repressiya qurbanı Aşıq Mirzə Bilal. //“Dədə Qorqud” jurnalı, № 4, 2003 s. 16
  5. Qəniyev S. Şirvanlı Aşıq Mirzə Bilal. B.: Nurlan, 2003, 307 s
  6. Qəniyev S. Şirvanlı Aşıq Xanmusa. B.: Nurlan, 2004. 188 s.+ 8 s. şəkil
  7. Qaliboğlu E. Şirvan aşıq sənəti. // “Xalq cəbhəsi” qəz., Bakı, 2009, 18 fevral, s.14.
  8. Qəniyev S. O, sazla-sözlə yaşayırdı…// “Xalq Cəbhəsi” qəz., Bakı, 2016. 15 iyun. S.14.
  9. Qəniyev S. Şirvan aşıqları. B.: Nurlan, 2007, 736 s.
  10. Qəniyev S.; Veysova S. Məşhur xeyriyyəçi Mahmud Ağa və naməlum muğam universiteti. B.: Elm və təhsil, 2014, 292 s.
  11. Qəniyev S. 855 nəfər Şirvan saz şairlərinin 35 nəfəri haqqında ilk monoqrafiyanı mən yazmışam; biri də “Şirvanlı Aşıq Yanvar”dı… // “Beytüs-səfa davamçıları” jurnalı. N-4 (6) oktyabr-dekabr 2017. 63 s.
  12. Mirzə Məhəmmədhəsən, Fələkzadə Şirvani. Nalə. (tərtibatçı S.Qəniyev ) B.: Ozan, 2000, 71 s.
  13. Qəniyev S. XIX əsr Şamaxı ədəbi mühiti. //”XalqCəbhəsi” qəz., Bakı, 17 avqust. s.14
  14. Qəniyev S. XIX əsrdə Şamaxının yaradıcı mühiti. //”Xalq Cəbhəsi” qəz., Bakı, 21 avqust. S.14
  15. Qəniyev S. Şamaxı mədəniyyətinin keçmişini araşdırarkən… // “Xalq Cəbhəsi” qəz.,- 2015.- 17 oktyabr. s.14.
  16. Qəniyev S. Qədim Şamaxı ilə bağlı soraqlar Avropada. // “Xalq cəbhəsi” qəz., . 9 iyul. s. 14.

Илаха ИСРАФИЛОВА

Докторант БМА им. У. Гаджибейли

Научный сотрудник исследовтельской лаборатории

 

МУЗЫКАЛЬНАЯ ИСТОРИЯ И КУЛЬТУРНЫЙ ЛАНДШАФТ ШАМАХИ

В ИССЛЕДОВАНИЯХ УЧЕНОГО СЕЙФАДДИНА ГАНИЕВА

 

Pезюме: Статья посвящена многолетней исследовательской работе извест­ного азербайджанского фольклориста, ученого, педагога Сейфаддина Ганиева в области музыки, мугама и ашугского искусства в Шамахинском районе. В статье дается обзор книг автора, где сосредоточены ценные сведения, касаю­щие­ся музыкальной культуры Шамахи. Автор статьи отмечает, что все наблю­де­ния Ганиева освещены с точки зрения фольклориста-филолога. В то же время, в работах С.Ганиева собраны воспоминания и мысли профессиональных музы­кан­тов, важные исторические факты, что и делают эти научные труды прив­ле­ка­тель­ными для музыковедов. В свете сказанного в статье высказаны и кри­ти­чес­кие замечания по поводу некоторых наблюдений и заключений ученого.

Ключевые слова: Махмуд-ага, мугамные меджлисы, искусство ашугов, шамахинский фольклор, Сейфаддин Ганиев, фольклор, ширванская музыкальная среда

 

Ilaha ISRAFILOVA

Doctoral candidate of BMA named after U. Hajibeyli,

Fellow of the Research Laboratory

 

MUSICAL HISTORY AND CULTURAL LANDSCAPE OF SHAMAKHI IN THE RESEARCH OF THE SCIENTIST SEYFADDIN GANIEV

 

Summary: The article is dedicated to the long-term research work of the prominent folklorist of Shamakhi, researcher, pedagogue Seyfaddin Ganiyev in the field of music, mugham and ashug art in Shamakhi region. The article draws attention to the essence of the many books that have emerged as a result of this research. The attitude to music, mugham, ashug art in the mentioned works are explored from the point of view of a folklorist and philologist.However, S.Ganiyev have collected the views and memories of professional musicians and important historical evidences, that makes the writings by S. Ganiyev attractive fro musicologists. In the view of above, there are also critical notes in the article regarding some observations and conclusions.

Keywords: Mahmud Agha, mugham assembly, ashug art, Shamakhi folklore, Seyfaddin Ganiyev, folklore, Shirvan music scene

 

Rəyçilər:

dosent Zümrüd Məmmədova,

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Mehparə Rzayeva

 

 

Mövzuya uyğun