Elmira Nəzirovanın Azərbaycan xalq melodiyaları əsasında fortepiano işləmələri
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“KONSERVATORİYA” 2021 №4 (53)
Məryəm YUSİFOVA
Ü.Hacıbəyli adına BMA-nın dissertantı
Elmi rəhbər: sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru,
BMA-nın professoru Zemfira Qafarova
Ünvan: Bakı şəhəri, Şəmsi Bədəlbəyli küç.98
E-mail: dashdamirzadeh@mail.ru
ELMİRA NƏZİROVANIN AZƏRBAYCAN XALQ MELODİYALARI ƏSASINDA FORTEPİANO İŞLƏMƏLƏRİ
UOT: 78.071.
Xülasə: Hazırkı məqalədə bəstəkar Elmira Nəzirovanın Azərbaycan xalq melodiyaları əsasında fortepiano işləmələri araşdırılır. Milli xarakterlə sıx bağlı olan fortepiano işləmələri özünü həm səciyyəvi musiqi obrazlarında, həm də milli məqam intonasiya arsenalında göstərir. Məqalədə E.Nəzirovanın fortepiano işləmələri janr, forma, üslub, faktura, bədii-texniki və ifaçılıq məsələləri baxımdan tədqiq edilir. Bütün bu cəhətlər Azərbaycan fortepiano musiqisində Elmira Nəzirovanın xalq melodiyaları əsasında yaradılan fortepiano işləmələrinin pedaqoji repertuarda rolunu üzə çıxarır.
Açar sözlər: Elmira Nəzirova, bəstəkar, folklor, fortepiano, işləmə, miniatür, tədris
ƏDƏBİYYAT:
- Abbasova İ. XX əsrin sonu, XXI əsrin əvvəllərində fortepiano əsərləri. // “Musiqi dünyası”, 2/75, 2018, s.47
- Hacıbəyov Ü. Azərbaycanda musiqi tərəqqisi. // “Maarif və mədəniyyət”, 1926, № 8, s. 9.
- Qazıyeva G. Bəstəkar, pianoçu, pedaqoq. Portretlər. // “Musiqi dünyası”, 2004. № 3-4 (21), s.105-107. URL:http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=381
- Cеидов Т. Азербайджанская фортепианная культура ХХ века: педагогика, исполнительство и композиторское творчество. Баку, АГИ, 2006, 270 с.
Saytoqrafiya:
- Hacıbəyli Ü.Ə. Azərbaycanda musiqi tərəqqisi. URL:http://uzeyir.musigi-dunya.az/az/article39.html
- Muğam ensiklopediyası. “Azərbaycan Türk El Nəğmələri” Not yazıları Ü.Hacıbəyova və M.Maqomayevə məxsusdur. 1927. URL:http://mugam.musigi-dunya.az/a/az_turk_el_negmeleri.html
Notoqrafiya:
- Nəzirova E. Pyeslər. Azərbaycan xalq mahnılarının fortepiano üçün işləmələri. I dəftər. B.: Azərbaycan Dövlət Musiqi Nəşriyyatı, 1961, 16 s. URL:http://musakademiya.musigi-dunya.az/noti/nezirova_e_pyesler.pdf
- Nəzirova E. Pyeslər. Azərbaycan xalq mahnılarının fortepiano üçün işləmələri. II dəftər. B.: Azərbaycan Dövlət Musiqi Nəşriyyatı, 1962, 20 s. URL:http://musakademiya.musigi-dunya.az/noti/nezirova_e_pyesler_2.pdf
- Nəzirova E. Pyeslər. Azərbaycan xalq mahnılarının fortepiano üçün işləmələri. B.: Azərnəşr, 1963, 14 s. URL:http://musakademiya.musigi-dunya.az/noti /nezirova_e_pyesler_1963.pdf
- Nəzirova E. 8 uşaq pyesi. Azərbaycan xalq mahnılarının fortepiano üçün işləmələri. B.: Azərbaycan Dövlət Musiqi Nəşriyyatı, 1957, 14 s. (Təkrar nəşr 1973-cü ildə) URL:http://musakademiya.musigi-dunya.az/noti/nezeirova_e_8_uwag_pyesi_1957.pdf URL: http://musakademiya.musigi-dunya.az/noti/nazirova_8_uwag_pyesi.pdf
- Nəzirova E. 5 prelüd, fortepiano üçün. B.: Azərnəşr, 1972, 11 s.
URL:http://musakademiya.musigi-dunya.az/noti/e_nezirova_5_prelud.pdf
Диссертант Бакинской Музыкальной
Академии им. У.Гаджибейли
ОБРАБОТКИ АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ НАРОДНЫХ МЕЛОДИЙ ДЛЯ ФОРТЕПИАНО ЭЛЬМИРЫ НАЗИРОВОЙ
Резюме: В представленной статье исследуются обработки азербайджанских народных мелодий для фортепиано композитора Эльмиры Назировой. Автором отмечается, что рассматриваемые фортепианные обработки демонстрируют тесную связь с народной музыкой как в образном, так и в ладо-интонационном плане. В статье фортепианные обработки азербайджанских народных мелодий Эльмиры Назировой исследуются с точки зрения жанра, формы, стиля, фактуры, а также сквозь призму художественно-технического и исполнительского аспектов. Все вышеперечисленные особенности раскрывают значение обработок народных мелодий Эльмиры Назировой в азербайджанской фортепианной музыке.
Ключевые слова: композитор, фольклор, фортепиано, обработка, миниатюра, учебный репертуар
Dissertator of Baku Musical Academy
named after U.Hajibeyli
THE ADAPTATIONS OF THE AZERBAIJANI FOLK MELODIES FOR PIANO BY ELMIRA NAZIROVA
Summary: The presented article explores the processing of the Azerbaijani folk melodies for piano by composer Elmira Nazirova. The author notes that the piano adaptations in question demonstrate a close connection with folk music both figuratively and in the harmony-intonation plan. In the article, the piano adaptations of the Azerbaijani folk melodies by Elmira Nazirova researched from the point of view of genre, form, style, texture, as well as through the prism of the artistic, technical and performance aspects. All the above features reveal the significance of the adaptations of the folk melodies of Elmira Nazirova in the Azerbaijani piano music.
Keywords: composer, folklore, piano, adaptations, miniature, educational repertoire
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Zemfira Qafarova
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Kamilla Sədirxanova