AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

“Konservatoriya” jurnalı 2024 №1 (62)

Zülfiyyə HÜSEYNOVA

AMK-nın baş müəllimi

Ünvan: Yasamal r. Ə.Ələsgərov küç.7

E-mail: zulfiyye.86@mail.ru

 

DOI: 10.62440/AMK2024-1.s.98-102

UOT: 78.031.4 

 

RİTM MƏSƏLƏLƏRİ FƏTTAH XALIQZADƏNİN ARAŞDIRMALARINDA

 

Xülasə: Professor Fəttah Xalıqzadənin araşdırmalarının əhəmiyyətli bir hissəsini ritm məsələləri təşkil edir. O, hələ gənclik illərindən həmin istiqamətdə tədqiqat işləri aparmışdır. 1986-cı ildə uğurla müdafiə etdiyi “Azərbaycan xalq mu­si­qi­si­nin ritmikası” adlı dissertasiya işində də bu məsələ ön plana çəkilib. Fəttah Xa­lıq­zadənin xalq musiqisində ritm axtarışları yalnız dissertasiya mövzusu ilə ta­mam­lanmır. O, zaman-zaman bu mövzuya qayıdaraq, müxtəlif məqalələrdə xalq mu­siqisinin ritmik özəlliklərini tədqiq etmiş, onun başlıca qanunauyğunluqlarını, musiqi və şeir vəznlərinin qarşılıqlı münasibətlərini formul tiplərinə görə öyrən­miş­dir. F.Xalıqzadə ritm məsələlərini nəinki şifahi musiqidə, eləcə də Niyazi, A.Əlizadə kimi bəstəkarların yaradıcılığında araşdırmışdır.

Açar sözlər: ritm, musiqi, ritmik formul, musiqişünas, Fəttah Xalıqzadə

endir

PDF

 

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Xalıkzade F.X. Azərbaycan halk musikisinde formül tipli ritm düzeni. VI. Millerlerarası Türk Halk kültürü kongresi bildiriləri. Ankara, 2002, s. 136-159.
  2. Xalıqzadə F.X. Üzeyir Hacıbəyli və folklor. Bakı.: Şərq-Qərb, 2014. 276 s.
  3. Xalıqzadə, F.X. Aqşin Əlizadənin musiqisində ritmin ifadəliliyi və milli kökləri. «Azərbaycan milli musiqisinin tədqiqi problemləri» /III buraxılış/. B.: Elm, 1999.
  4. Xalıqzadə F.X. Aşıq musiqisində musiqili-poetik formullar. Bakı.: Elm və həyat, s. 26-27.
  5. Xalıqzadə F.X. Layla və oxşamaların ritmikasına dair. Azərbaycan milli musiqisinin tədqiqi problemlərinə dair. Elm və həyat nəşriyyatı. Bakı: 1996, s. 8-13.
  6. Xalıqzadə F.X. Niyazinin «Rast» simfonik muğamının ritmik xüsusiyyətləri. «Azərbaycan musiqisi. Tarix və müasir dövr» elm toplusu. B.: 1994, s. 74-75.
  7. Халыгзаде Ф.Х. “Изучение хромых размеров аксак и перспективы музыкальной тюркологии”.
  8. Халыгзаде Ф.Х. Модальная ритмика старинного азербайджанского музыкального фольклора. / “Harmoniya” jurnalı, № 1/2002.
  9. Халыгзаде Ф.Х. Ритмика Азербайджанской народной музыки: автореф. диссерт. на соиск. науной степени кандидата искусств. Москва, 1985, 22 с.
  10. Халыгзаде Ф. Х.Об одной ритмической фигуре Азербайджанской народной песни. Professor B.İ.Karakulovun 70 illiyinə həsr olunmuş dəyirmi masanın materialları. Almatı. 2012, s. 137-145.

 

Зульфия ГУСЕЙНОВА

Старший преподаватель и докторант АНК

 

ВОПРОСЫ РИТМА В ИССЛЕДОВАНИЯХ ФАТТАХА ХАЛИКЗАДЕ

 

Резюме: Значительная часть исследований профессора Фаттаха Халик­заде посвящена вопросам ритма. Исследования в этом направлении он проводил с мо­лодости. В 1986 году была успешно защищена диссертация на тему «Ритмика азер­байджанской народной музыки». Часто возвращаясь к этой теме, он в раз­лич­ных статьях изучал ритмические особенности народной музыки, изучал ее основ­ные закономерности, взаимоотношения музыкальных и поэтических тек­стов по формульному типу. Ф. Халикзаде исследовал вопросы ритмики не только в традиционной музыке, но и в творчестве таких композиторов, как Ниязи и А. Ализаде.

Ключевые слова: ритм, музыка, ритмическая формула, музыковед, Фаттах Халикзаде

 

 Zulfiyye HUSEYNOVA

Senior Lecturer and doctoral student of ANC

 

ISSUES OF RHYTHM IN THE RESEARCH OF FATTAH KHALIKZADE

 

Abstract: A significant part of Professor Fattah Khalikzadeh’s research is devoted to issues of rhythm. He has been conducting research in this direction since his youth. In 1986, he successfully defended his dissertation on the topic “Rhythm of Azerbaijani folk music.” Fattah Khalikzadeh’s search for rhythm in folk music did not end with just a dissertation. Often returning to this topic, in various articles he studied the rhythmic features of folk music, studied its basic patterns, the relationship of musical and poetic texts according to the formulaic type. F. Khalikzadeh explored rhythmic issues not only in oral music, but also in the works of such composers as Niyazi and A. Alizadeh.

Keywords: rhythm, music, rhythmic formula, musicologist, Fattah Khaliqzade

Mövzuya uyğun