AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«Konservatoriya» jurnalı 2024 № 3 (64)

  

Könül ŞÜKÜROVA

Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının dissertantı

Ünvan: Bakı ş. Şəmsi Bədəlbəyli küç. 98

 E-mail: konularif@gmail.com

Bəstəkar yaradıcılığı  

UOT +786                                         

DOI: 10.62440/AMK2024-3.s.116-127

 

XX ƏSR MAHNI STANDARTLARI: “QIZIL ÜZÜK”

MAHNISININ TARİXİNƏ DAİR

 

Xülasə: Bu məqalədə XX əsr mahnı standartları içərisində ən parlaq nü­mu­nə­lə­rin­dən olan “Qızıl üzük” mahnısının yaranışı, XX əsrə aid tarixi, yaranma səbəbi, ifa retrospektivi, həmçinin ölkəmizlə yanaşı yaxın coğrafiyada ictimai-mədəni də­yər­lərin formalaşmasındakı rolu araşdırılır. Bu nəğmənin nümunəsində milli estradamızın ötən əsrdəki tərəqqisi və transformasiya prosesi təhlil olunur. Mah­nı­nın günümüzədək qazandığı ən parlaq təfsirləri, yəni qüdrətli musiqiçilərin bu nəğ­məyə gətirdikləri məzmun və forma yenilikləri ilə ötən əsr mahnı formasının in­kişafı yaxından izlənə bilər. Bu araşdırma işi müasir dövrdə çox əhəmiyyətli bir möv­zunu, musiqi maarifçiliyini gündəmə gətirərək, populyar musiqi vasitəsilə mə­də­ni zövqlərin, musiqi və bədii-estetik tərbiyənin inkişafı istiqamətində tövhə ver­miş olur. Həmçinin 1 mahnının tarixini sadə, anlaşıqlı dildə nəql edərək müasir oxu­cuların və musiqi həvəskarlarının milli mahnı irsimizə daha da yaxın­laş­ma­sı­na i­mkan yaradır və mənəvi irsimizin təbliğində iştirak edir.

Açar sözlər: Tofiq Quliyev, Bəxtiyar filmi, Qızıl üzük, Rəşid Behbudov, mahnı janrı

 

endir

 

PDF

 

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Dadaşzadə A.Ə. Azərbaycan kino salnaməsi. B.: Şərq-Qərb, 2021, 768 s.
  2. Dadaşzadə A.Ə. “Azərbaycan kinosu” izahlı kataloqu I cild, B.: 2003, 372 s.
  3. Əbdülrəhmanlı N. Azərbaycan kino sənəti tarixi. 4 cildlik, B.: Qanun, 2021, 176 s.
  4. Mahmudova C.E. Mahnının qoşa qanadı-poeziya və musiqi. B.: Mars-print, 2013, 244 s.
  5. Mahmudova C.E. Tofiq Quliyevin mahnılarında poetik mətnin və melodiyanın əlaqəsi // Musiqi dünyası, 2002, № 3-4 (13), s.131-137
  6. Tofiq Quliyev. Biblioqrafiya. Axundov adına Milli Kitabxana. B.: 2017, 215 s.
  7. Rəşid Behbudov. Biblioqrafiya. Axundov adına Milli Kitabxana, B.:, 2016, 84 s.
  8. Касимова, С. С песней по жизни: [о творчестве Тофика Кулиева]. Б.: AHA, 1955, 144 c.
  9. Меликова, Л. Тофик Кулиев. Б.: Союз композиторов. Азернешр, 1965, 215 c.
  10. «Певцы советской эстрады» второй выпуск, М.: Искусство, 1985, 304 c

 

İNTERNET RESURSLARI

  1. Web 1. https://www.youtube.com/watch?v=_vxgMXuHnwc
  2. Web 2. https://www.youtube.com/watch?v=7QamlMqfnxA
  3. Web 3. https://www.youtube.com/watch?v=kYHUTQ_CkfQ&t=861s
  4. Web 4. https://www.youtube.com/watch?v=1e0Q2AFzE9o
  5. Web 5. https://www.youtube.com/watch?v=cyr47XVkqEg
  6. Web 6. https://www.youtube.com/watch?v=9978sXMoWxk
  7. Web 7. https://www.youtube.com/watch?v=ybNkpbWralY
  8. Web 8. https://www.youtube.com/watch?v=jvc332UycCI
  9. Web 9. https://www.youtube.com/watch?v=4lfolmtBalU
  10. Web 10. https://www.youtube.com/watch?v=B3YZTVfy_KI
  11. Web 11. https://www.youtube.com/watch?v=CWiGbIE8O_c
  12. Web 12. https://www.youtube.com/watch?v=5Xxs3_eov20
  13. Web 13. https://www.youtube.com/watch?v=BPQ48jkN6wA&t=91s

 

Notoqrafiya:

  1. Tofiq Quliyev “Bəxtiyar” kinofilmindən seçilmiş parçalar” /fortepiano ilə oxumaq üçün /söz.Ə.Əlibəylıi; tərc. P.Simonova. — Bakı: Azmusnəşr,1957.- 41 s

 

Кенуль ШУКЮРОВА

Диссертант

Бакинской Музыкальной Академии

 

ПЕСЕННЫЕ СТАНДАРТЫ ХХ ВЕКА:

К ИСТОРИИ ПЕСНИ «ГЫЗЫЛ УЗУК»

 

Аннотация: В данной статье рассматривается зарождение одного из ярчайших образцов песенного наследия ХХ века «Гызыл Узук», представляется исполнительская ретроспектива данной песни и ее роль в формировании об­щест­венно-культурных ценностей национальной культуры и ближнего зарубежья за последнее столетие. На примере этой песни анализируется развитие национальной эстрады и процесс трансформации жанра песни. Кроме того, внимательно прос­ле­ж­ивается процесс развития песенной формы прошлого столетия и представ­ляется самые блестящие интерпретации и новшества, внесенные в содержание и форму данной песни яркими представителями национальной исполнительской школы.

Данная исследовательская работа, поднимая очень важную музыкально-просветительскую тему, способствует развитию культурных ценностей и эстетического воспитания слушателей посредством популярной музыки. Кроме того, повествуя историю одной песни простым и доступным языком, пропа­ган­ди­рует наше духовное наследие, закладывая основу для привлечения внимании к нацио­нальной музыке современных почитателей и любителей музыки.

Ключевые слова: Тофик Гулиев, кинофильм Бахтияр, Гызыл Узук, Рашид Бейбутов, жанр песни

 

Konul SHUKUROVA

Dissertation candidate of the

Baku Music Academy

Named after Uzeyir Hajibeyli

 

SONG STANDARDS OF THE 20TH CENTURY:

ON THE HISTORY OF THE SONG «GIZIL UZUK»

 

Abstract: This article examines the origins of one of the brightest examples of the song heritage of the twentieth century, “Gizil Uzuk”, presents a performance retrospective of this song and its role in the formation of socio-cultural values of national culture and neighboring countries over the last century, and most importantly, using the example of this song, analyzes the development national stage and the process of transformation of the song genre. This example carefully traces the development of the song form of the last century and presents the most brilliant interpretations of this song and innovations introduced into the content and form of the song by prominent representatives of the national performing school.

This research work, raising a very important musical educational work, contributes to the development of cultural values and aesthetic education of the current generation through popular music in addition, by telling the story of one song in simple and accessible language, it promotes our spiritual heritage, laying the foundation for attracting attention to national music among modern admirers and music lovers.

Keywords: Tofik Guliyev, Bakhtiyar, Gizil Uzuk, Rashid Behbudov, song genre

Rəyçilər:

AMK-nın professoru, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Lalə Hüseynova;

AMK-nın baş elmi işçisi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Fazilə Nəbiyeva

 

 

 

 

 

Mövzuya uyğun