AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«Konservatoriya» jurnalı 2024 № 3 (64)

Rəna FƏHRADOVA

Azərbaycan Milli Konservatoriyasının doktorantı

Elmi rəhbər: Lalə Şirməmməd qızı Hüseynova,

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor

Ünvan: Yasamal r. Ə.Ələsgərov küç.7

Email: rena.fakhradova@gmail.com

Bəstəkar yaradıcılığı   

UOT: 78.02      

DOI: 10.62440/AMK2024-3.s.128-138

 

SPEKTRAL KOMPOZİSİYADA HARMONİK ƏSASLARIN DƏRKİ PROBLEMİNƏ DAİR

 

Xülasə: Məqalə XX əsrin ikinci yarısı – XXI əsrin əvvəllərində yaranmış musiqidə spektral kompozisiyaların harmonik əsaslarının dərki probleminə həsr edilmişdir. Gerard Grise (1946-1998) və Tristan Müray (1947-ci il təvəllüdlü) əsərlərində spektral kompozisiyanın törəmə proseslərinə diqqət yetirilir. Spektral kompo­zi­si­ya­nın musiqi mətninin təhlili göstərdi ki, additiv sintez metodu, yəni səs ahəng­lə­ri­nin akustik musiqi alətlərinə paylanması sayəsində səsin xassəsi olan tembr “mə­kan”, “hərəkət” və s. kimi keyfiyyətlərə malik səs maddəsinə çevrilir. Tembrin prak­tik və semantik baxımdan aksidensiyadan substansiyaya çevrilməsi müvafiq ola­raq musiqi dilinin kateqoriyalı vahidlərinin bütün sırasının dərkinə aparır və mu­siqinin əsas kateqoriyalarının əlaqəsinə təsir göstərir.

Açar sözlər: spektral kompozisiya, səsin filtrasiyası, harmonik əsaslar, Gerard Grise, Tristan Müray

 

endir

 

PDF

 

 

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Grisey, Gérard. Structuration des timbres dans la musique instrumental / G. Grisey // Le timbre, metaphore pour la composition. – – p. 352-385.
  2. Murail, Tristan. After-thoughts // Contemporary music review. – № 19, – С.5-9.
  3. Rose, François. Introduction to the Pitch Organization of French Spectral Music // Perspectives of New Music, Vol. 34, No. 2, Summer, – – p. 6-39.
  4. Гризе Ж. Структурализация тембров в инструментальной музыке / Пер. B. Серебряковой // Серебрякова B. Проблемы спектрального анализа на примере творчества Жерара Гризе: дипломная работа. Науч. рук. А.С. Соколов. МГК им. П.И. Чайковского. – Москва: – – 210 c.
  5. Гризе Ж. Структурирование тембров в инструментальной музыке / Пер. Д.B. Шутко // Музыкальная академия. – № 4. – с. 113–120.
  6. Сидорова Г. Творчество Кайи Саариахо 1980-х – 1990-х годов. Диссертация на соиск …кандидата искусствоведения. – Москва: – – 187 c.
  7. Теория современной композиции [учебное пособие] / М-во культуры и массовых коммуникаций Рос. Федерации, Федер. агентство по культуре и кинематографии, Гос. ин-т искусствознания, Моск. гос. консерватория им. П.И. Чайковского; [Г.В. Григорьева и др.], отв. ред. В.С. Ценова. – Москва: Музыка, – 2007. – 616 с.
  8. Шутко Д. Французская спектральная музыка 1970-1980-х годов: теоре­ти­ческие основы музыкального языка. Диссертация на соиск. …кандидата искусст­воведения. – СПб., – – 188 c.

 

Рена Фахрадова

Докторант Азербайджанской Национальной Консерватории,

Научный руководитель:

Лала Ширмамед кызы Гусейнова,

доктор философии по искусствоведению, профессор

 

К ПРОБЛЕМЕ ПОНИМАНИЯ ГАРМОНИЧЕСКИХ ОСНОВАНИЙ

В СПЕКТРАЛЬНОЙ КОМПОЗИЦИИ

 

Аннотация: Статья посвящена проблеме понимания гармонических оснований в спектральной композиции второй половины XX начала XXI века. В центре внимания – процессы порождения спектральной композиции, рассмотрен­ные на материале сочинений Жерара Гризе (1946-1998) и Тристана Мюрая (р. 1947). Результат анализа музыкального текста спектральной композиции пока­зал, что благодаря методу аддитивного синтеза, то есть раздаче гармоник звука акустическим музыкальным инструментам, тембр, будучи свойством звука, превращается в звуковую су6станцию, обладающую такими качествами как место, движение и т.д. Это практическое и смысловое преобразование тембра из акциденции в субстанцию, соответственно, влияет на понимание всего категориального ряда единиц музыкального языка и влияет на связность основных категорий музыки.

Ключевые слова: спектральная композиция, фильтрация звука, гармонические основания, Жерард Гризе, Тристан Мюрай

 

Rena Fakhradova

Azerbaijan National Conservatory, PhD student:

Scientific supervisor: Lala Shirmammad Huseynova,

PhD, professor

 

THE PROBLEM OF UNDERSTANDING HARMONIC BASES IN SPECTRAL COMPOSITION

 

Abstract: The article is devoted to the problem of understanding harmonic bases in spectral composition of the second half of the XX – beginning of the XXI century. The focus is on the processes of spectral composition generation, considered on the basis of the writings of Gerard Griesey (1946-1998) and Tristan Murail (b. 1947). The result of the analysis of the musical text of the spectral composition showed that due to the method of additive synthesis, that is, the distribution of sound harmonics to acoustic musical instruments, timbre, being a property of sound, turns into a sound substance with qualities such as location, movement, etc. This practical and semantic transformation of timbre from accident to substance, respectively, affects the understanding of the entire categorical range of musical language units and affects the coherence of the main categories of music.

Keywords: spectral composition, harmonic bases, sound filtration, Gerard Griese, Tristan Muray

Rəyçilər: 

sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Tariyel Məmmədov

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Fazilə Nəbiyeva

Mövzuya uyğun

  • yazı yoxdur