Fikrət Əmirovun vokal əsərlərində xalq musiqisi və muğamdan istifadə məsələləri
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“KONSERVATORİYA” 2023 № 3 (60)
Gəncə Dövlət Universitetinin dissertantı
Elmi rəhbər: Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi,
sənətşünaslıq doktoru, professor Sevda Qurbanəliyeva
Ünvan: Gəncə şəhəri, Heydər Əliyev pr., 429
Email: aynur.sixiyeva@mail.ru
FİKRƏT ƏMİROVUN VOKAL ƏSƏRLƏRİNDƏ XALQ MUSİQİSİ
VƏ MUĞAMDAN İSTİFADƏ MƏSƏLƏLƏRİ
UOT: +786
Xülasə: Məqalə görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Fikrət Əmirovun yaradıcılığında xalq musiqisindən və muğamdan istifadə məsələlərinə həsr olunub. Bəstəkarın vokal yaradıcılığında xalq musiqisinə və muğama aid janrların ənənəvi quruluş, melodik, məqam, ritmik xüsusiyyətlərindən müxtəlif yollarla istifadəsi qeyd olunur. Müəllif F.Əmirovun vokal əsərlərində xalq musiqisi və muğamla bağlı cəhətləri nəzərdən keçirir, onların janr xüsusiyyətlərini xarakterizə edir, məqam əsasının əsərin musiqi dilinə təsiri məsələlərinə diqqət yetirir.
Açar sözlər: Fikrət Əmirov, bəstəkar, vokal musiqi, muğam, məqam, melodika
ƏDƏBİYYAT:
- Əmirov F.C. Musiqi aləmində. Bakı: Gənclik. – 1983. – 272 s.
- Fikrət Əmirov. Biblioqrafiya /Tərtib edənlər: T.Məmmədova, A.Novruzova; elmi redaktor və öz sözün müəllifi Z.Abdullayeva. – Bakı: M.Axundov adına Milli Kitabxana. – 2009. – 175 s.
- Hacıbəyli Ü.Ə. Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları. Bakı: Apostrof çap evi. – 2010. – 176 s.
- Həsənova C.İ. Azərbaycan musiqisinin məqamları. Bakı: Elm və təhsil. – 2012. – 232 s.
- İsmayılov M.C. Azərbaycan musiqisinin məqam və muğam nəzəriyyəsi. Dərs vəsaiti. – Bakı: MTM İnnovation MMC. – 2016. – 224 s.
- Qasımova S.C., Abdullayeva Z.K. Fikrət Əmirov. – Bakı: Nağıl evi. – 2004. – 210 s.
- Qurbanəliyeva S.F. Nizami Gəncəvinin poeziyası vokal musiqidə. – Bakı: Elm və təhsil. –2012. – 176 s.
- Təhmirazqızı S. Fikrət Əmirov. – Bakı: Aspoliqraf. – 2012. – 339 s.
- Zöhrabov R.F. Azərbaycan muğamları. – Bakı: Təhsil. – 2013. – 336 s.
Rus dilində:
- Абасова Э.А., Мамедов Н.Г. Роль и значение мугама в историческом процессе развития азербайджанской музыки. // – Москва: Традиции музыкальных культур народов Ближнего, Среднего Востока и современность. – Советский композитор. – 1987. – с. 43-46.
- Виноградов В.C. Мир музыки Фикрета. Баку: Язычы. – 1983. – 130 с.
- Карагичева Л.B. Кара Караев. Личность. Суждения об искусстве. Mосква: Музыка. – 1994. – 286 с.
- Касимова С.Д. Оперное творчество композиторов советского Азербайджана. Ч.2. Баку: Ишыг. – 1986. – 124 с.
- Шарифова-Алиханова В.Ш. Фикрет Амиров (жизнь и творчество). – Баку: – – 240 с.
Notoqrafiya:
- Əmirov F.C. 20 mahnı. Fortepiano ilə oxumaq üçün. – Bakı: İşıq. – 1977. – 112 s.
- Məmmədli Ə.M. Azərbaycan muğamları (instrumental). – Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. – 2010. – 328 s.
Диссертант Гянджинского государственного университета
ВОПРОСЫ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ НАРОДНОЙ МУЗЫКИ И МУГАМА
В ВОКАЛЬНЫХ ПРОИЗВЕДЕНИЯХ ФИКРЕТА АМИРОВА
Резюме: Статья посвящена вопросам использования народной музыки и мугама в творчестве выдающегося азербайджанского композитора Фикрета Амирова. Отмечается, что в вокальном творчестве композитора по-разному использованы структурные, мелодические, ладовые и ритмические особенности традиционной азербайджанской музыки. В вокальных произведениях Ф.Амирова автор рассматривает аспекты, связанные с народной музыкой и мугамом, характеризует их жанровые особенности, обращает внимание на вопросы влияния ладовой основы на музыкальный язык произведения.
Ключевые слова: Фикрет Амиров, композитор, вокальная музыка, мугам, лад, мелодика
Dissertation of the Ganja State University
ISSUES OF USING FOLK MUSIC AND MUGHAM
IN FIKRET AMIROV’S VOCAL WORKS
Abstract: The article is devoted to the use of folk music and mugham in the work of the outstanding Azerbaijani composer Fikret Amirov. It is noted that the composer’s vocal work uses structural, melodic, modal and rhythmic features of traditional Azerbaijani music in different ways. In the vocal works of F.Amirova the author examines aspects related to folk music and mugham, characterizes their genre features, and draws attention to the issues of the influence of the modal basis on the musical language of the work.
Keywords: Fikret Amirov, composer, vocal music, mugham, modus, melodica
Rəyçilər:
sənətşünaslıq elmləri doktoru, professor, S.F.Qurbanəliyeva;
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent İ.M.Abdurəhmanova