AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2023 № 2 (57)

Firuz HÜSEYNOV

Ü.Hacıbəyli adına BMA-nın müəllimi və dissertantı

Ünvan: Bakı şəhəri, Ş Bədəlbəyli 98

Elmi rəhbər: Əməkdar incəsənət xadimi,

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor

Elnarə Dadaşova

E-mail: drumsallegro@gmail.com

 

FİKRƏT ƏMİROVUN “MİN BİR GECƏ” BALETİNDƏ

ZƏRB ALƏTLƏRİNİN ROLU

 UOT: 78.071.1                         

Xülasə: Azərbaycan bəstəkar musiqisində simfonik janrların inkişafına öz töh­fə­si­ni verən sənətkarlardan biri də Fikrət Əmirovdur. Onun simfonik orkestr üçün ya­zıl­mış əsərlərində musiqi dilinin üslub xüsusiyyətləri sırasında orkestr dilinin özü­nə­məxsus cəhətləri, bəstəkarın tembr imkanları istiqamətində tapıntıları, ansambl ye­nilikləri də yer almışdır. Bu cəhətlərin parlaq təzahürü F.Əmirovun “Min bir ge­cə” baletində də özünü göstərmişdir. Təqdim edilən məqalə “Min bir gecə” ba­le­tinin orkestr dilində zərb alətlərinin rolu və mövqeyinin işıqlandırılmasına həsr olu­nur. Burada baletin partiturasında yer alan parlaq nömrələrin orkestr dilinin təh­lili aparılmış, zərb alətlərinin solo partiyaları və müxtəlif ansambllarından not nü­munələri verilmişdir. Məqalədə əsas məqsəd bəstəkarın zərb alətlərindən, on­la­rın tembr xüsusiyyətlərindən obraz-emosional ifadə vasitəsi kimi istifadə üsul­la­rı­nı üzə çıxarmaqdan ibarətdir.

Açar sözlər: Fikrət Əmirov, “Min bir gecə” baleti, zərb, ritm, orkestr

endir

PDF

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Azərbaycan musiqi tarixi. Red. Z.Səfərova. B.: III cild, 2018, – 752 s.
  2. Fikrət Əmirov. Həyatından səhifələr. B.: Heydər Əliyev Fondu, 2022, – 316 s.
  3. Həsənova-İsmayılova C.İ. Fikrət Əmirov-Azərbaycan musiqisinin korifeyi // Musiqi dünyası, 2002, № 3-4 (13), – s. 25-31.
  4. Qasımova S., Abdullayeva Z. Fikrət Əmirov. B.: Nağıl evi, 2004, – 210 s.
  5. Təhmirazqızı S. Fikrət Əmirov. B.: Aspoliqraf, 2012, – 400 s.

 

 

Rus dilində

  1. Бадалейли А.Б. Проблемы народности в творчестве композиторов Азер­бай­джана // Музыковедение и музыкальная критика в республиках Закафказья. М.: Гос.муз.издат., 1956, – с.7-22.
  2. Денисов Э.В. Ударные инструменты в современном оркестре. М.: Сов.ком­по­зитор, 1982, – 256 с.
  3. Дмитриев Г.П. Ударные инструменты: трактовка и современное состояние. М.: Сов. композитор, 1991, – 145 с.
  4. Римский-Корсаков Н.А. Основы оркестровки. М.: Гос.муз.издательство, 1946, – 122 с.
  5. Рогаль-Левицкий Д.Р. Современный оркестр. М.: Гос.Муз. издательство, III том, – 356 с.

 

Saytoqrafiya

  1. Abdullayeva Z. Fikrət Əmirovun musiqi dünyası. URL: http://anl.az/el/emb /F.Emirov/about.htm
  2. Quliyeva A. Fikrət Əmirovun simfonik muğamları / Qobustan, 2009, № 3. URL: http://archive.azyb.az/cgi-bin/jurn/main.cgi?id=1056
  3. Təhmirazqızı S. Fikrət Əmirovun yaradıcılığında Azərbaycan mövzusu. URL: https://medeniyyet.az/page/news/62383/Fikret-Emirovun-yaradiciliginda-Azerbaycan -movzusu.html

 

Notoqrafiya

  1. Fikrət Əmirov “Min bir gecə” baleti. Partitura. B.: Şərq-Qərb, 2017, – 204 s.

 

Firuz HUSEYNOV

Teacher and dissertation student

of BMA named after U. Hajibeyli

 

THE ROLE OF PERCUSSION INSTRUMENTS İN FİKRET AMİROV’S BALLET “ONE THOUSAND NİGHTS”

 

Abstract: Fikret Amirov is a composer who made a significant contribution to the development of symphonic genres in Azerbaijani music. Among the stylistic features of his musical language, one can note the uniqueness of his orchestral language, the composer’s discoveries in terms of timbral possibilities, and ensemble innovations. These aspects were vividly demonstrated in F. Amirov’s ballet “One Thousand and One Nights”. This article is dedicated to examining the rhythmic features and the use of percussion instruments in the ballet “One Thousand and One Nights”. An analysis of the orchestral language is conducted using prominent excerpts from the ballet’s score, and samples of notation from the solo and ensemble parts of the percussion instruments are presented. The aim of the article is to identify the characteristics of F. Amirov’s use of percussion instruments, explore their timbral characteristics as a means of expressive representation, and analyze the composer’s techniques to achieve rhythmic and percussive unity.

Keywords: Fikret Amirov, One Thousand and One Nights, ballet, percussion, rhythm, orchestra

Фируз ГУСЕЙНОВ

Преподаватель и диссертант БМА

имени У.Гаджибейли

РОЛЬ УДАРНЫХ ИНСТРУМЕНТОВ В БАЛЕТЕ ФИКРЕТА АМИРОВА «ТЫСЯЧА И ОДНА НОЧЬ»

 

Аннотация: Фикрет Амиров – композитор, внесший значительный вклад в раз­витие симфонических жанров в азербайджанской музыке. Среди сти­лис­ти­чес­ких особенностей его музыкального языка можно отметить своеобразие оркест­рового языка, находки композитора в направлении тембровых возмож­нос­тей, ансамблевые новации. Яркое проявление этих аспектов проявилось в балете Ф. Амирова «Тысяча и одна ночь». Данная статья посвящена рассмотрению осо­бен­ностей ритма и применения ударных инструментов в балете «Тысяча и одна ночь». Проведен анализ оркестрового языка на примере ярких номеров, вошедших в партитуру балета, а также представлены нотные образцы из сольных и ан­самб­левых партий ударных инструментов. Цель статьи – выявить особенности ис­пользования ударных инструментов Ф. Амировым, рассмотреть их тембровые ха­рактеристики как средства образно-эмоциональной выразительности, а так­же проанализировать приемы композитора, позволяющие достигнуть ритмико-удар­ное единство.

Ключевые слова: Фикрет Амиров, «Тысяча и одна ночь», балет, перкуссия, ритм, оркестр 

 

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Elnarə Dadaşova 

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Lalə Cəfərova

 

Mövzuya uyğun