AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2019 № 2 (44)

Əhsən RƏHMANLI

Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru

E-mail: əhsanrahmanli@mail.ru

Elçin NAĞIYEV

AMK-nın baş müəllimi

Ünvan: Bakı, Yasamal rayonu, Ə.Ələkbərov 7

Email: elçin-naqiyev@mail.ru

 

 UOT: 793.3                                                                         

RƏQS TARİXİMİZƏ BİR NƏZƏR

endir

 

PDF

 

 

 

 

Xülasə: Məqalədə qədim rəqslərimizin qayaüstü rəsmlərdəki təsviri, tarixi keç­mi­şi, məz­mun, mahiyyət və dəyəri haqqında geniş məlumat verilir. Burada yal­lı­la­rın ya­ran­ma­sı, adının izahı, mərhələlər keçərək formalaşması, kütləvi rəqslər kimi növlərə ay­rı­la­raq müxtəlif adlar daşıması və Azərbaycanın müxtəlif əya­lət­lə­rində, xüsusilə Nax­çı­van, Şərur, İrəvan, Qarabağ və Cənub bölgəsində geniş tə­şəkkül tapmasından bəhs edi­lir. Araş­dır­mada YUNESKO-nun qədim milli rəqs­lərimizə dəyər verməsi də xüsusi qeyd olu­nur.

Açar sözlər: “Yallı”, “Çöppü”, “Al-Hal”, rəqs, Qobustan qayaları, Gəmiqaya rəsm­ləri, Naxçıvan, Şərur yallıları

ƏDƏBİYYAT:

  1. Cəlal Beydili. Türk Mifoloji Ansiklopedik Sözlük. Ankara, Yurt Kitab yayım 2004
  2. Bahəddin Oğəl. Türk Mifoloji. II cild, Basmeyi Ankara, Türk Fatih Kurumu, 1995
  3. Bədəlbəyli Ə.B. İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti. B.: Elm, 1969, 248 s.
  4. Ağayev L. Tükənməz bulaq. B.: İşıq, 1986, 70 s.
  5. Rzayev N. Əsrlərin səsi. B.: Azərnəşr, 1958, 80 s.
  6. Dadaşzadə M. Azərbaycan xalqının orta əsr mənəvi mədəniyyəti (tarixi-ensiklopedik təd­qi­qat). B.: Elm, 1985, 216 s.
  7. Vəli Həbiboğlu. Qədim türklərin dünyagörüşü. B.; Qartal, 1996, 223 s.
  8. Cavadov Q.S. Azərbaycanda yağış və günəş çağırma mərasimlərə dair. Azərbaycan EA mə­ru­zələr XLI cild s.79
  9. Həsənov K. Azərbaycan folklor rəqsləri. B.: İşıq, 1988, 130 s.
  10. Allahverdiyev M. Azərbaycan teatrı tarixi. B.: Maarif, 1978, 234 s.
  11. İsmayılov M. Azərbaycan xalq musqisinin janrları. B.:1994, 99 s.
  12. Bünyadov T.Ə. Əsrlərdən gələn səslər. B.: Azərnəşr, 1993, 264 s.
  13. Rzayev F.H. Gəmiqaya təsvirlərinin və toponimlərinin ümumtürk çağırışı. // AMEA Xə­bər­lər, Naxçıvan, Tusi, 2005, №1, s.113-122
  14. Rzayev F.H. Naxçıvan əhalisinin etnogenezi tarixləri. I cild. B.: ADU-nun mətbəəsi, 2013, 529 s.
  15. Bülbül. Seçilmiş məqalə və məruzələri. (Tərtibçilər: Ə.İsazadə və Q.Qasımov). B.: Azər­bay­can SSR EA-nın nəşriyyatı, 1968, 277 s.
  16. Azərbaycan xalq musiqisinin kvalifikasiyası. Azərbaycan incəsənəti XII. Bakı, 1968
  17. Hüseynli B.X. Azərbaycan xalq rəqs melodiyaları. B.; Azərnəşr, 1985
  18. Ə.Gölpinarlı. Yüz sonuda tesavvuf. İstambul, 1992, 222 s.
  19. Əliyev V. Gəmiqaya rəsmləri. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti,1969, 2 avqust.
  20. Məmmədov M. Şərur yallısı — Naxçıvanın tacı // “Həftə içi”, 2010, 26-29 iyun. s. 5. URL: http://www.anl.az/down/meqale/hafta_ichi/2010/iyun/125790.htm

 

Ахсан РАХМАНЛЫ

Доктор философии по искусствоведению

Эльчин НАГИЕВ

Старший преподаватель АНК

 

К ИСТОРИИ АЗЕРБАЙДЖАНСКОГО ТАНЦА

 

Резюме: В статье представлена подробная информация об историческом прош­лом, содержании, сущности и значении изображенных на наскальных рисунках азе­р­бай­джан­ских древних танцев. Раскрывается история создания танца «Яллы», этапы его фор­мирования и широкого распространении в различных провинциях Азер­бай­джа­на, осо­бен­но в Нахчыванской, Шарурской, Иреванской, Карабахской и Южных рег­и­о­нах.

Ключевые слова: танец “Яллы”, “Aл-хал”, Гобустанские скалы, рисунки Гемигая, Нахчиван, Шарурское яллы

 

Ahsan RAHMANLI

PhD in Art

Elchin NAGHIYEV

Senior lecturer of ANC

 

A VIEW TO AZERBAIJAN’S DANCE HISTORY

 

Summary: The article gives us extensive information about the history, content, essence and value of Azerbaijani ancient dances in rock drawings. Here we speak about the creation of «Yalli», the explanation of its name, the formation through stages, to carry different names by separate into species like mass dances and in various provinces of Azerbaijan, particularly in the Nakhchivan, Sharur, Irevan, Garabagh and Southern regions. The article also notes that UNESCO values Azerbaijani ancient national dances.

Keywords: «Yallı», «Choppu», «Al-Hal», dance, Gobustan rocks, Gamigaya drawings, Nakhchivan, Sharur yallı

 

Rəyçilər:

filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Fərahim Sadıqov

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Səadət Təhmurazqızı

Mövzuya uyğun