Azərbaycan xalq rəqslərinin rənglərlə müqayisəsi
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“Konservatoriya” jurnalı 2024 № 2 (63)
Hicran HƏSƏNOVA
AMK-nın II kurs magistri
İxtisas: Etnomusiqişünaslıq
Elmi rəhbər: Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru,
professor Fəttah Xalıqzadə
Ünvan: Yasamal r. Ə.Ələkbərov küç. 7
E-mail: hicranmemmedova67@gmail.com
DOI: 10.62440/AMK2024-1.s.74-82
UOT: 78.031.4
AZƏRBAYCAN XALQ RƏQSLƏRİNİN RƏNGLƏRLƏ MÜQAYİSƏSİ
Xülasə: Şifahi ənənəli musiqi mədəniyyətinin ümumi xassələrindən biri də janrlararası əlaqələrdir. Janrlararası əlaqələrin aktual tədqiqat obyektinə çevrilməsi həm də sinkretizm və sintez problemlərinin öyrənilməsi ilə bağlı olmuşdur. Təqdim edilən araşdırmada janrlararası müqayisənin aparılması rəng və rəqs janrları əsasında həyata keçirilmişdir. Hər ikisi instrumental janr kimi qəbul edilən rəqslər və rənglər funksional mövqeyi etibarilə fərqlidir. Bu da hər iki janrın ilk mövcud əlaqə və təsirlərini aşkara çıxarmaqla xalq musiqisinin tarixi aspektdə əsas inkişaf istiqamətlərini öyrənməyə imkan verir.
Açar sözlər: rəqs, rəng, diringi, qarşılıqlı əlaqələr, tədqiqat, müqayisə, janr
ƏDƏBİYYAT:
- Azərbaycan dəraməd və rəngləri. Not yazısı E.Mansurov. B.: İşıq, 1984, 72 s.
- Azərbaycan diringi və rəngləri. Bəhram Mansurovun ifasından nota yazan E.Mansurov və A.Kərimov. B.: İşıq, 1986. 58 s.
- Bəhmənli R. Azərbaycan qədim rəqs havaları. B.: Şərq-Qərb, 2021. 672 s.
- İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq musiqisinin janrları. B.: İşıq, 1984. 100 s.
- Rüstəmov S. Azərbaycan xalq rəngləri. II dəftər. B.: İşıq, 1980. 56 s.
- Rzayeva-Bağırova R. Tarzən Mirzə Fərəc haqqında xatirələrim. B.: İşıq, 1986. 74 s.
- Rəhimova A.E. “Şifahi ənənəli Azərbaycan musiqisinin janrlararası və bədii əlaqələri” mövzusunda 6213.01 – musiqi sənəti ixtisası üzrə sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya. Bakı, 2015
- Xalıqzadə F.X. Ü.Hacıbəyli və folklor. B.: Şərq-Qərb, 2014. 276 s.
- Zöhrabov R.F. Azərbaycan rəngləri (janr, lad-məqam və melodik xüsusiyyətlərin tədqiqi). B.: Mars-Print, 2006. 250 s.
- Məmmədov, T.A. Azərbaycan aşıq yaradıcılığı. B.: Apostrof, 2011, 648 s.
- Atakişiyeva, K.Ə. Şifahi ənənəli Azərbaycan professional musiqisi: aşıq və xanəndə yaradıcılığı . B.: Elm və təhsil, 2020, 136 s.
- Гусейнли Б.Х., Керимова Т.М. Али Керимов. М.: Сов.композитор, 1984, 50 с.
Хиджран ГАСАНОВА
Азербайджанская Национальная
Консерватория, магистр, II курс
СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ НАРОДНЫХ ТАНЦЕВ И РЕНГОВ
Аннотация: Одним из общих свойств устной традиционной музыкальной культуры являются межжанровые связи. Становление межжанровых отношений актуальным объектом исследования было связано и с изучением проблем синкретизма и синтеза. В представленном исследовании было проведено межжанровое сравнение на основе жанров ренга и танца. Танцы и ренги, которые оба считаются инструментальными жанрами, различаются по функциональному положению. Это позволяет изучить основные направления развития народной музыки в историческом аспекте, выявив первые существующие связи и влияния обоих жанров.
Ключевые слова: Танец, ренг, диринги, взаимодействия, исследование, сравнение, жанр
Hijran HASANOVA
ANC, Master student, II course
COMPARISON OF AZERBAIJANI FOLK DANCES WITH RANGS
Abstract: One of the common properties of oral traditional musical culture is inter-genre relations. Becoming of inter-genre relationships into an actual object of study was also associated with the study of the problems of syncretism and synthesis. In the presented study, an inter-genre comparison was conducted based on the genres of rangs and dance. Dances and rangs, which are both considered instrumental genres, differ in functional position. This allows us to study the main directions of development of folk music in the historical aspect, revealing the first existing connections and influences of both genres.
Keywords: dance, rang, diringi, interactions, research, comparison, genre
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMK-nın professoru Fəttah Xalıqzadə;
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMK-nın professoru Jalə Qulamova