Azərbaycan musiqi təhsilində qarmon alətinin tədris tarixi və metodikası
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
«KONSERVATORİYA» 2020 № 1-2 (47)
AMK-nın müəllimi
Ünvan: Bakı şəhəri, Yasamal r. Ə.Ələkbərov küçəsi 7
UOT: 786/789
AZƏRBAYCAN MUSİQİ TƏHSİLİNDƏ QARMON ALƏTİNİN TƏDRİS TARİXİ VƏ METODİKASI
Xülasə: Məqalədə xalq çalğı alətləri sırasına daxil edilmiş qarmon alətinin Azərbay- canda tədris tarixi araşdırılır. İbtidai, orta və nəhayət ali təhsil səviyyələrinə uyğun proqramların hazırlanması, alətin imkanlarına uyğunlaşdırılmış əsərlərin işləmə və köçürmələrdən ibarət məcmuələrin yaranması, ―Qarmon məktəbi‖ dərsliklərinin əmələ gəlmə tarixi izlənilir. Qarmon üzrə mövcud araşdırma, metodoloji göstəriş, məcmuə və elmi işlərin biblioqrafiyası göstərilir.
Açar sözlər: qarmon, metodika, qarmon məktəbi, köçürmə və işləmələr
ƏDƏBİYYAT:
- Abdullayeva S.A. Azərbaycan çalğı alətləri dünyanı valeh edir. Bakı, «NURLAR» Nəşriyyat-Poliqrafiya Мərkəzi, 2016, 288 s. URL:http://anl.az/el/musiqi_kitabxanasi/ kitablar/2016/Azf-293104.pdf
- Azərbaycan xalq çalğı alətləri ixtisasının qarmon sinfi üçün proqram /Az SSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, Orta İxtisas Təhsili üzrə tədris-metodika kabineti; Soltan Hacıbəyov ad. Sumqayıt Orta İxtisas Musiqi Məktəbi; tərt. ed. Ə.M.Rəhmətov; red. M.B.Quliyev Bakı: [V. İ. Lenin ad. APİ],
- Azərbaycan çalğı alətləri. URL:https://azerbaijan.az/related-information/40
- Bakalavr pilləsi qarmon ixtisası üçün ixtisas-not fənni üzrə Proqram. Tərtibçi: Əzizov R.M., Dadaşov X.İ. B.: Ecoprint, 2019, 32
- Bayramov Ə. Qarmon məktəbi. B.: R.N.Novruz-94, 2004
- Bayramov Ə. Qarmon üçün texniki məşğələlər. B.: 2006
- Bayramov Ə. Qarmon üçün ən gözəl melodiyalar. B.: 2006
- Dadaşov X.İ. Qarmon məktəbi. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinin qarmon sinifləri üçün dərslik. B.: Şirvannəşr, 1999, 92 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page. php? bibid= vtls000236643
- Dadaşov X.İ. Qarmon məktəbi. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinin qarmon sinifləri üçün dərslik /Xeyrulla Dadaşov; Xüsusi B.Hüseynli; Naşir. Q.İsabəyli. Bakı: Şirvannəşr, 2004. 92 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid= vtls000007893
- Dadaşov X.İ. Qarmon ilə fortepiano üçün işlənmiş əsərlər məcmuəsi. B.: MBM, 2015, 271 s.
- Qarmon ixtisası üçün ixtisas (not) fənni üzrə Proqram. (AMK-nın nəzdində Musiqi Kolleci tələbələri üçün) Tərtibçi: Dadaşov X.İ. B.: Mütərcim, 2013, 12
- Qəmərlinski C. Qarmon məktəbi, B.: Çaşıoğlu, 1999,
- Haşımov A. 10 zərbi muğam. Qarmon sinfi üçün muğam fənni üzrə vəsait. B.:
- İrzaquliyeva S. Musiqi məktəblərinin qarmon sinfi üçün proqram. B.:
- İrzaquliyeva S. Qarmon məktəbi. B.: Şirvannəşr,
- Mirzəyev Z. Qarmon məktəbi. Qarmon ilə fortepiano üçün dərs vəsaiti III hissə /Z. Q. Mirzəyev; red. M. Əhədzadə, A. Əliyev; rəyçilər. T. Bakıxanov, N. Kazımov, R. Quliyev; məsləhətçilər. S. Hacıyev [və b.] B.: Adiloğlu, 2008. 116 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000072333
- Mirzəyev Z. Qarmon məktəbi. B.: Adiloğlu, 2008. 144 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000072106
- Mirzəyev Z. Azərbaycan qarmonu. B.: Adiloğlu, 2007, 162
- Mustafayev Z. Azərbaycan xalq rəqsləri məcmuəsi. B.: 1999
- Nəcəfzadə A. Xalq çalğı alətlərinin tədrisi metodikası. Dərs vəsaiti. B.: MBM, 2007, 68 s. Azərbaycan qarmonu. 44-51
- Rəhmanlı Ə. M. Qarmon ifaçılığı sənəti və onun Azərbaycanda tədrisi B.: Araz, 2008. 386 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000043493
- Rəhmanlı Ə. Qarmon ifaçılığı sənəti və onun Azərbaycanda tədrisi [dərs vəsaiti] /Ə. M. Rəhmanlı; elmi red. S.Abdullayeva; B.: MBM, 2014. 704 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000508176
- Rəhmanlı Ə. M. Üzeyir Hacıbəylinin qarmon sənətinə münasibət // «Konservatoriya» jurnalı, 2017-1, s.45-49 URL:http://konservatoriya.az/wp- content/uploads/2017/03/Konservatoriya-2017-1-45-49.pdf
- Rəsulov N. Qarmon məktəbi. B.: Çaşıoğlu, 1999, 102 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000120230
- Rəsulov N. Qarmon ilə fortepiano üçün pyeslər məcmuəsi. I kitab (ikinci nəşr). B.: Təhsil, 2014, 60 s. URL:http://music.mctgov.az/M0/69/2017/11/documents/pdf
- Rəsulov N. Qarmon ilə fortepiano üçün pyeslər məcmuəsi. II kitab (ikinci nəşr). B.: Təhsil, 2014, 108 URL:http://music.mctgov.az/M0/69/2017/11/documents/20171121_150326_1511294 606_638aada3dd.pdf
- Sadıqov F., Rəcəbov O. Qarmon öyrənənlərə kömək. B.: AEA-nın mətbəəsi,
- Səmədov X. Orta ixtisas musiqi müəssisələrində ―Qarmon aləti üzrə muğam fənninin fərdi tədrisi‖ fənn proqramı. B.: 2005
- Uşaq musiqi məktəblərinin qarmon sinfi üçün Proqram. Tərtibçi: Dadaşov X.İ. B.: Krasnıy Vostok, 1984, 24
- Zakir Mirzəyevin qarmon üçün rəqslər məcmuəsi. Rəqslərin orijinal ifadan nota köçürən: Xeyrulla Dadaşov. B.: Mütərcim, 2018, 128 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000637681
Преподаватель АНК
ИСТОРИЯ И МЕТОДИКА ОБУЧЕНИЯ ИГРЫ НА ГАРМОНИ В МУЗЫКАЛЬНОМ ОБРАЗОВАНИИ АЗЕРБАЙДЖАНА
Резюме: В статье рассматривается история преподавания игры на гармони в Азербайджане, который уже включен в список народных инструментов. Прослеживается история создания программ начального, среднего и высшего образования, учебников «Школа гармони», а также создание сборников переложений из произведений, адаптированных к возможностям инструмента. Приведена полная библиография существующих исследований, методических указаний, сборников переложений и научных работ по инструменту гармонь в Азербайджане.
Ключевые слова: гармонь, методология, школа гармони, переложения
Lecturer of ANC
HISTORY AND METHODS OF TEACHING PLAYING ON ACCORDION IN THE MUSICAL EDUCATION OF AZERBAIJAN
Summary: The article discusses the history of teaching the accordion in Azerbaijan, which is already included in the list of folk instruments. The author traces the history of creating programs of primary, secondary, and higher education, textbooks «School of accordion», as well as the creation of collections of arrangements of works adapted to the capabilities of the instrument. A complete bibliography of existing research, methodological guidelines, collections of transcriptions and scientific works on the accordion instrument in Azerbaijan is provided.
Keywords: accordion, methodology, accordion’s school, arrangements
Rəyçilər:
AMK-nın professoru Ramiz Əzizov;
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zakir Mirzəyev