AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

“KONSERVATORİYA” 2021 №3 (52)

Hüseyn HƏSƏNOV

AMK-nın müəllimi

Ünvan: Bakı şəhəri, Yasamal r., Ə.Ələkbərov küç. 7

 

AZƏRBAYCAN VOKAL MUSİQİSİNDƏ ÇƏRƏK TONLARIN

TƏTBİQİ MƏSƏLƏLƏRİ

 UOT: 78.083               

Xülasə: Təqdim olunan məqalə milli musiqi sənətimizdə 1/4 tonların tətbiqi mə­sə­lə­lərinə həsr olunmuşdur. Məqalədə vokal ifaçılığı sənətində Bülbülün rolu araş­dı­rılaraq ifa etdiyi əsərlərdə çərək tonların tətbiqi məsələləri vurğulanır. Bülbül vo­kal ifaçılığı sənətində 1/4 tonları tətbiq edən ilk və yeganə peşəkar ifaçı olduğu üçün məhz onun yaradıcılığına nəzər salınaraq, oxuduğu musiqi əsərlərindən nü­mu­nələr göstərilir. Bülbülün interpretasiyasında həmin əsərlərin müəllifləri tərə­fin­dən çərək tonların istifadə olunması müsbət qarşılanmışdır. Ü.Hacıbəyli “Sən­siz”, T.Quliyev “Bəxtəvər oldum”, S.Rüstəmov “İntizar”, C.Cahangirov “Əmək nəğ­məsi” və s. əsərlərdə 1/4 tonlar xüsusilə qabarıq səslənmişdir. Eyni zamanda mə­qalədə xalq çalğı alətləri ifaçılığında da çərək tonların istifadə olunmasının zəru­riliyi müəyyənləşdirilmişdir.

Açar sözlər: 1/4 tonlar, vokal musiqisi, Bülbül, Ü.Hacıbəyli, T.Quliyev, S.Rüstəmov

endir

PDF

ƏDƏBİYYAT:

  1. Həsənov H. Azərbaycan qarmonunda ¼ tonların tətbiqi məsələləri. / “Türksoylu xalqların musiqi mədəniyyətinin tədqiqi problemləri” XVII Beynəlxalq elmi-praktiki konfransın materialları. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyinə həsr olunur. Bakı, ADMİU, 2018, s.240-244.
  2. Səfərova Z.Y. Azərbaycanın musiqi elmi. XIII-XX əsrlər. B.: Azərnəşr, 2006-cı il, 541 s.
  3. Səfərova Z.Y. Üzeyir Hacıbəyov yaradıcılığında nəzəri və estetik problemlər. : Elm, 1985, 204 s.
  4. Виноградов В. Узеир Гаджибеков и Азербайджанская музыка. М.: Музгиз, 1938, 77 с.

Saytoqrafiya:

  1. Bülbül — Sənsiz romansı (val qramafon səs yazısı / gramaphone vinyl record). URL:https://www.youtube.com/watch?v=rhC_y5M55m8
  2. Bülbül Məmmədov – İntizar. URL:https://www.youtube.com/watch?v=G2OqX_WhCsY
  3. Bül Bül — Bəxtəvər oldum. URL: https://www.youtube.com/watch?v=oVOJ-5Cr-Hg
  4. Bülbül — Almanı atdım xarala. URL:https://www.youtube.com/watch?v=B8FRcCO2tY4
  5. Bülbül — Nə olaydı. URL: https://www.youtube.com/watch?v=IK1KZ678yWw
  6. Cahangir Cahangirovun “Əmək nəğməsi” Bülbülün ifasında. URL:https://www.youtube.com/watch?v=K9zL-MUJVMc
  7. Vikipediya, azad ensiklopediya. Kamal Kərimov. URL:https://az.wikipedia.org/wiki/Kamal_K%C9%99rimov

 

Гусейн ГАСАНОВ

Преподаватель АМК

 

ПРОБЛЕМЫ ПРИМЕНЕНИЯ ЧЕТВЕРТЬ ТОНОВ

В АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ВОКАЛЬНОЙ МУЗЫКЕ

 

Резюме: В статье исследуются проблемы применения четверть тонов в азербайджанском вокальном исполнительстве на примере творчества выдаю­щегося певца Бюль-Бюля. Отмечается, что использование четверть тонов в интер­­претации Бюль-Бюля приветствовалось и авторами произведений. В ро­ман­се «Без тебя» У.Гаджибейли, в песнях «Счастливчик» Т.Гулиева, «Ин­ти­зар» С.Рустамова, «Трудовая песня» Дж. Джахангирова и в других произведениях 1/4 тона звучали органично и естественно, придавая им яркий национальный ко­ло­рит. В то же время в статье указывается и на необходимость исполь­зования чет­верть тонов при исполнении на народных инструментах

Ключевые слова: четверть тона, вокальная музыка, Бюль-Бюль, У.Гаджибейли, Т.Гулиев, С.Рустамов

 

Huseyn GASANOV

AMC teacher

 

ISSUES OF APPLICATION OF 1/4 TONES IN AZERBAIJANI VOCAL MUSIC

 

Summary: The presented article is devoted to the application of 1/4 tones in our national music. The article examines the role of Bulbul in the art of vocal performance and emphasizes the application of 1/4 tones in his performer.

As Bulbul is the first and only professional performer to apply 1/4 tones in the art of vocal performance, examples of the music he sings are shown by looking at his work. It is noted that the use of 1/4 tones by the authors of these works in Bulbul’s interpretation was welcomed. In U.Hajibeyli’s «Without you», T.Guliyev’s «I was lucky», S.Rustamov’s «Intizar», J.Jahangirov’s «Labor song» and other works 1/4 tones sounded especially prominent. At the same time, the article identifies the need to use 1/4 tones in the performance of folk instruments.

Keywords: quarter tone, vocal music, Bulbul, U. Hajibeyli, T.Guliyev, S. Rustamov 

Rəyçilər:

filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Fəxrəddin Baxşəliyev 

AMK-nın professoru Ramiz Əzizov

Mövzuya uyğun