Müasir bəstəkar yaradıcılığında yeni üslub axtarışları: tar ifaçılığında caz və muğamın vəhdəti
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“Konservatoriya” jurnalı 2024 №1 (62)
Kənan SADIQOV
AMK-nın doktorantı
Elmi rəhbər: Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru,
professor Lalə Hüseynova
E-mail: kanan.sadiqov3@gmail.com
DOI: 10.62440/AMK2024-1.s.51-61
UOT: 78.071.1
MÜASİR BƏSTƏKAR YARADICILIĞINDA YENİ ÜSLUB AXTARIŞLARI: TAR İFAÇILIĞINDA CAZ VƏ MUĞAMIN VƏHDƏTİ
Xülasə: Məqalədə müasir Azərbaycan bəstəkarı Adilə Yusifovanın tar və fortepiano üçün “Meh gətirdi” fantaziyasının təhlilinə yer ayrılır. Kompozisiya semantik məzmunu, pastorallığı, musiqi ifadə vasitələri və ifaçılıq artikulyasiya üsullarının zənginliyi, interpretasiya məsələləri, məqam-muğam qanuna-uyğunluğu, məqam səs sistemi ilə caz üslubunun sintezi kimi bir sıra cəhətlərinə görə maraq kəsb edir. Tar ifaçılıq sənətinə nəzərən bu aspektlərin tədqiqi və fantaziyanın əsas cəhətlərinin müəyyən edilməsi hazırkı araşdırmanın başlıca məqsədini təşkil edir.
Açar sözlər: tar ifaçılıq sənəti, xalq çalğı alətləri üçün müasir repertuar, Adilə Yusifova
ƏDƏBİYYAT:
- Bədəlbəyli Ə. İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti. B.: Şərq-Qərb, 2017. 472 s.
- Hacıbəyli Ü. Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları. IV nəşr. B.: Yazıçı, 1985. 149 s.
- İsmayılov M. Azərbaycan xalq musiqisinin məqam və muğam nəzəriyyəsinə dair elmi-metodik oçerklər. B.: Elm, 1991, 120 s.
- Vəkilov H. Azərbaycan tarı və onun ifaçılıq problemləri haqqında təkliflər. B.: 2007, 58 s.
- Manafova, A. Adilə Yusifovanın tar və fortepiano üçün “Meh gətirdi” fantaziyasında milli və müasir musiqi ənənələrinin qarşılıqlı əlaqələri // “Qloballaşan dünyada musiqi ənənələri” I Beynəlxalq elmi-praktik konfransın materialları. Azərbaycan Milli Konservatoriyası, Bakı, 26-27 oktyabr 2017. s. 264-268 URL:http://konservatoriya.az/konfrans/2017.pdf
- Paşazadə, S. Azərbaycan bəstəkarlarının tar üçün birhissəli proqramlı əsərləri // “Konservatoriya” jurnalı, 2020 №1-2 (47). s.58-72. URL:http://konservatoriya.az/wp-content/uploads/2021/03/Konservatoriya_2020-1-2.pdf
- Рогачев, А.Г. Системный курс гармонии джаза: Теория и практика: Учебное пособие. – М.: Гуманит.изд.центр ВЛАДОС, 2000. -128 с. (s.6.) URL:https://mokijazz.narod.ru/olderfiles/1/A.Rogachev_Sistemnyi_kurs_garmonii-97053.pdf
Notoqrafiya:
- Adilə Yusifova. Meh gətirdi. Tar və piano üçün (2016). Əlyazma.
Saytoqrafiya
- Adilə Yusifova «Meh gətirdi» — tar və piano üçün Fantaziya URL:https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=Yaoqp3OtWsM
- Джазовая гармония: краткий курс. URL:https://study-music.ru/dzhazovaya-garmoniya-kratkij-kurs/
Kenan SADİGOV
Doctoral student of the ANC
SEARCH FOR NEW STYLES İN CONTEMPORARY COMPOSER’S WORK: SYNTHESİS OF MUGHAM AND JAZZ İN TAR PERFORMANCE
Abstract: The article analyzes of the modern Azerbaijani composer Adila Yusifova’s fantasy “Meh getirdi” for the tar and piano. The composition is of interest for a number of aspects. These are the semantic content, pastoral beginning, richness of musical means of expression and principles of performing articulation, the nature of interpretation, reflection of the laws of mugham, synthesis of maqam and jazz style. The study of these aspects and the definition of the main features of the fantasy in relation to the art of performing on the tar is the main goal of the article.
Keywords: the art of tar performance, modern repertoire for folk instruments, Adila Yusifova
Кенан САДЫГОВ
Докторант АНК
ПОИСКИ НОВЫХ СТИЛЕЙ В СОВРЕМЕННОМ КОМПОЗИТОРСКОМ ТВОРЧЕСТВЕ: СИНТЕЗ МУГАМА И ДЖАЗА В ИСПОЛНИТЕЛЬСТВЕ НА ТАРЕ
Аннотация: В статье анализируется фантазия современного азербайджанского композитора Адильи Юсифовой для тара и фортепиано под названием “Meh gətirdi…” (букв.“Дуновение ветерка»). Композиция представляет интерес по ряду аспектов. Это — смысловое содержание, пасторальность, богатство музыкальных средств выразительности и принципов исполнительской артикуляции, характер интерпретации, отражение закономерностей мугама, синтез макама и джазового стиля. Исследование данных аспектов и определение основных особенностей фантазии применительно к искусству исполнительства на таре является основной целью статьи.
Ключевые слова: искусство игры на таре, современный репертуар для народных инструментов, Адиля Юсифова
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Lalə Hüseynova;
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Fazilə Nəbiyeva