Azərbaycan muğam adlarının təfsiri məsələləri
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
«KONSERVATORİYA» 2018 № 3
Musiqişünas,
AMEA-nın Memarlıq və incəsənət institunun doktorantı.
Email: imranshikhaliyev@gmail.com
UOT: 781,7
AZƏRBAYCAN MUĞAM ADLARININ TƏFSİRİ MƏSƏLƏLƏRİ
Xülasə: Azərbaycan musiqisinin əsas janrı olan muğamlar əsrlər boyu təkmilləşmişdir. Muğam adlarını daşıdığı məna yükünə görə 5 qrupda cəmləşdirmək olar. Bu qrupların təhlili göstərir ki, muğam adlarının mənası musiqi-ifadə vasitələrinin müxtəlif səviyyələrində özünü büruzə verdirir.
Açar sözlər: muğam adları, şöbə və guşələr, muğam melodikası, muğamın mayə ucalığı
ƏDƏBİYYAT:
- Babayev Q. Tarzən Kamil Əhmədov. B.: İşıq, 1981, 24 s.
- Bədəlbəyli Ə.B. İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti. Təkrar nəşr. B.: 2017, 512 s.
- Əhmədov K. Azərbaycan muğamlarının quruluş və inkişaf xüsusiyyətlərinə dair. Müsahibə, şəxsi arxiv, lent yazıları. 1988
- Hacıbəyli Ü.Ə. Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları. B.: Apostrof, 2010, 154 s.
- Hacıbəyov Ü. Seçilmiş əsərləri. B.: Yazıçı, 1985, 653 s.
- İsmaylov C. Azərbaycan xalq musiqisinin janrları. B.: İşıq, 1984, 100 s.
- İsmaylov M.C. Azərbaycan xalq məqamlarının qohumluq münasibətləri haqqında. //Ученые записки, серия XIII, история и теория музыки, 1972, №9, s. 4 – 43
- İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq musiqisinin məqam və muğam nəzəriyyəsinə dair elmi-metodik oçerklər. B.: Elm, 1991,120 s.
- Nəcəfzadə A.İ. “Bayatı” sözü ilə başlanan muğamlar. // “Xalq cəbhəsi” qəzeti, 2015. 5 avqust. s.14. URL: http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2015/avqust/450571.htm
- Xəlilov V.C. Muğamların tədrisinə dair metodik tövsiyələr. B.: XTN mətbəəsi, 1982, 45 s.
- Zöhrabov R.F. Muğam. B.: Azərnəşr, 1991, 219 s.
Музыковед
Докторант Института архитектуры и искусства НАНА
ПРОБЛЕМЫ ИНТЕРПРЕТАЦИИ НАЗВАНИЙ АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ МУГАМОВ
Резюме: Мугамы, являющиеся основным жанром в азербайджанской музыке, совершенствовались веками. По смысловому значению названий, мугамы можно поделить на 5 групп. Анализ каждой группы показывает, что названия азербайджанских мугамов оправдывают себя на различных уровнях музыкально-выразительных средств.
Ключевые слова: мугамные разделы, название мугамов, мугамная мелодика, тональная высотность мугамов
Musicologist
Doctoral student of the Institute of Architecture and Art of ANAS
INTERPRETATION OF AZERBAIJAN MUGHAM NAMES
Summary: Mughams, which are the main genre in Azerbaijani music have been perfected over the centuries. By meaning, the names of mughams can be divided into 5 groups. The meanings of the names of the Azerbaijani mugham justify themselves.
Key words: mughams and sections, the terminology of mughams, melodic intonations in mugham, tonal altitude of mughams
Rəyçilər:
sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Sevil Fərhadova
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Telman Qəniyev