AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2019 № 3 (45)

 

İmran ŞIXƏLİYEV

AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun doktorantı

Elmi rəhbər: sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru Sevil Fərhadova

Ünvan: Bakı, H.Cavid pr., 31

Email: imranshikhaliyev@gmail.com

UOT: 781,7   

AZƏRBAYCAN MƏQAM SİSTEMİNDƏ RAST MƏQAMININ QOHUMLUQ MÜNASİBƏTLƏRİNƏ DAİR

endir

 

PDF

 

 

 

Xülasə: Rast məqamının inteqrasiya xüsusiyyətləri onun digər məqamlarla əlaqə ya­rat­ma­sına əsas verir. Ümumi şöbələr vasitəsilə məqamarası əlaqələr qanunauyğun şəkildə olur. Rast məqamı ilə digər məqamlar arasında olan münasibət bütün qohumluq də­rə­cə­ləri ilə müəyyənləşir. Çahargah məqamından başqa digər bütün məqamlar rast mə­qa­mı ilə qohumluq münasibətindədir. Bəzi məqamlara nisbətən rast daha çox in­teq­ra­si­ya xüsusiyyətlərinə malik olan məqamlardandır. Məqalədə müəllif özünün bəstələdiyi nü­munələr əsasında müxtəlif modulyasiya növlərini təqdim etmişdir.

Açar sözlər: rast, muğam, şöbə, məqam, modulyasiya, inteqrasiya

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Hacıbəyov Ü.Ə. Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları. B.: Yazıçı, 1985, 151 s.
  2. Hacıbəyov Ü.Ə. Seçilmiş əsərləri B.: Yazıçı. 1985, 650 s.
  3. Hacıbəyov Ü.Ə. Azərbaycan türk musiqisi haqqında // “Na pubeje vostoka” jurnalı 1929 № 3
  4. Həsənova C.İ. Ü.Hacıbəylinin yaradıcılığında milli musiqinin nəzəri əsasları. B.: Mars-print, 2009, 320 s.
  5. Həsənova C.İ. Azərbaycan musiqisinin məqamları. B.: Elm və təhsil, 2012, 231s.
  6. İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq musiqisinin məqam və muğam nəzəriyyəsinə dair elmi-metodik oçerklər. B.: Elm, 1991, 117 s.
  7. İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq musiqisinin janrları. B.: İşıq, 1984, 100 s.
  8. İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq məqamlarının qohumluq münasibəti haqqında. / АГК им. У.Гаджибекова. Ученые записки, серия XIII №9 Баку, 1972, 98 s.
  9. Şıxəliyev İ. Azərbaycan məqamlarının qohumluq münasibəti //“Konservatoriya” jurnalı 2019, № 1(43), s. 4-9
  10. Zöhrabov R.F. Muğam. B.: Az.Dövlət nəşriyyatı, 1991, 218 s.
  11. Zöhrabov R.F. “Çahargah” muğam dəstgahının nəzəri əsasları. B.: 2000, 130 s.
  12. Zöhrabov R.F. “Rast” muğam dəstgahının nəzəri əsasları. B.: 2002, 146 s.

 

 

Имран ШИХАЛИЕВ

Докторант Института Архитектуры и Искусства НАНА

 

О РОДСТВЕННЫХ СВЯЗЯХ ЛАДА РАСТ В СИСТЕМЕ

АЗЕРБАЙДЖАНСКИХ ЛАДОВ

 

Резюме: Интеграционные особенности лада раст создают предпосылки его взаимо­действия с другими ладами. Взаимодействие между основными ладами про­ис­хо­дят на основе определенных принципов и определяется с учетом всеx степеней род­ства. Лад раст демонстрирует родство со всеми ладами кроме чахаргях. Однако по срав­нение с другими ладами, лад раст имеет больше возможностей к инте­гра­цион­нос­ти.

Ключевые слова: Раст, мугам, раздел, лад, модуляция, интеграция

 

Imran SHIKALIEV

Doctoral student of the Institute of Architecture and Art of ANAS

 

ON THE RELATED FEATURES OF THE MODE RAST IN THE SYSTEM

OF AZERBAIJANI FRETS

 

Summary: The integration features of the mode rast creates the prerequisites for its interaction with other modes. The interaction between the main modes is based on certain principles and is determined taking into account all degrees of kinship. The mode rast shows a kinship with all modes, except for the Chargah. However, in comparison with other frets, the mode rast has a more opportunities for integration.

Keywords: Rast, mugham, section, mode, modulation, integration

 

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Sevil Fərhadova

AMK-nın dosenti Rasim Quliyev

 

 

Mövzuya uyğun