AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2018 № 4

Fərdin MƏMMƏDLİ

AMK-nın doktorantı

Ünvan: Bakı, Yasamal rayonu, Ələsgər Ələkbərov 7

Email: fardin.mammadli@gmail.com

UOT: 781,7

ŞUR MUĞAMININ İNSTUMENTAL VARİANTLARINDA “BƏRDAŞT”

endir

 

 

PDF

 

 

Xülasə: Məqalədə Şur dəstgahının “Bərdaşt” şöbəsinə diqqət yetirilir. Bu şöbə­nin dəstgahda ötən əsrlərdə ifa olunmaması, yalnız XX əsrdən başlayaraq oxun­ması üzə çıxardılır. Bundan əlavə not yazıları əsasında Şur dəstgahı “Bərdaşt”ının intonasiya-melodik xüsusiyyətləri aşkar edilir.

Açar sözlər: muğam, dəstgah, Şur, “Bərdaşt”, “Əmiri”, melodika

ƏDƏBİYYAT:

  1. Babayev E.Ə. Azərbaycan muğamlarının nəzəri əsasları. Dərs vəsaiti. B.: “MTM” İnnovation MMC, 2018, 368 s.
  2. Bakıxanov Ə.M. Ömrün sarı simi. Məqalələr və xatirələr (tərtibçilər: Tofiq Bakıxanov və Məmmədrza Bakıxanov). B.: İşıq, 1985, 78 s.
  3. Bədəlbəyli Ə.B. İzahlı monoqrafiq musiqi lüğəti. : Elm, 1969, 247 s.
  4. Bülbül. Seçilmiş məqalə və məruzələri. (tərtibçilər Ə.İsazadə və Q.Qasımov). B.: Elmlər Akademiyasının Nəşriyyatı, 1968, 228 s.
  5. Faseh R. Azərbaycan muğamlarında söz və musiqinin əlaqəsi. B.: Çıraq, 2004, 140 s.
  6. Hüseynova L.Ş. Məqam-muğam istilahlarının türkdilli xalqların musiqisində təzahür aspektlərinə dair. // “Azərbaycanda muğam elmi: reallıqlar və perspektivlər” mövzusunda Beynəlxalq elmi simpoziumun materialları. Bakı, 7-9 mart, 2018, s. 209-216
  7. İmrani R. H. Muğam Şumer dövründən başlayır. B.: Elm, 1999, 88 s.
  8. İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq musiqisinin janrları. Yenidən işlənilmiş və tamamlanmış nəşr. B.: İşıq, 1984, 100s.
  9. Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti. İki cilddə, I cild, B.: Şərq-Qərb, 2005, 416 s.
  10. Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti. İki cilddə, II cild, B.: Şərq-Qərb, 2005, 472 s.
  11. Mansurov E.B. Mansurovlar. Heydər Əliyev Fondu. B.: 2011, Çaşıoğlu, 288 s.
  12. Musazadə R.M. Geniş tərkibli “Şur” muğam dəstgahı / Azərbaycan muğamşünaslığı: problemlər, perspektivlər. B.: Təknur, 2015, s. 406-425.
  13. Rzayeva-Bağırova R.İ. Tarzən Mirzə Fərəc haqqında xatirələrim. B.: İşıq, 1986, 76 s.
  14. Səfərova Z.Y. M.M.Nəvvabın “Vüzuhül-ərqam risaləsi / Azərbaycan musiqi tarixi, 3 cilddə, I cild, B.: Şərq-Qərb, 2012, s. 422-440
  15. Təhmirazqızı S. Bizim ustad. B.: Nərgiz, 2015, 320 s.
  16. Zöhrabov R.F. Azərbaycan muğamları. B.: Təhsil, 2013, 336 s.

NOTOQRAFİYA:

  1. Əsədullayev A.M. İnstrumental muğamlar. B.: Adiloğlu, 2009, 168 s.
  2. Əzimli F.N. Azərbaycan muğam məktəbi. B.: 2008, R.N.Novruz-94 İKF, 256 s.
  3. Məmmədli Ə.M. Azərbaycan muğamları. B.: Azərbaycan, 2010, 328 s.

 

Фардин Мамедли

Докторант АНК

 

«БАРДАШТ» В ИНСТРУМЕНТАЛЬНЫХ ВАРИАНТАХ МУГАМА «ШУР»

 

Резюме: В статье анализируется вступительная часть мугама «Шур» под наз­ва­нием «Бардашт». Выясняется, что данный раздел мугама не про­сле­жи­вается в испол­нительской практике прошлых веков. Он занял свое место в струк­туре дастгяхов лишь в начале XX века. Исследуя имеющиеся нотные запи­си «Бардашта» мугам-даст­гя­ха «Шур», автор выявляет интонационно-мело­ди­ческие свойства данного раздела-шобе.

Ключевые слова: мугам-дастгях «Шур», «Бардашт», раздел-шобе «Амири»,

Fardin Mammadli

PhD student of ANC

 

«BARDASHT» IN INSTRUMENTAL OPTIONS OF MUGHAM «SHUR»

 

Summary: The article analyzes the introductory part of “Shur” mugham called “Bardasht”. It turns out that this section of mugham is not traced in the practice of past centuries. He took his place in the structure of dastghah only in the early 20th century. Investigating the existing musical records of “Bardasht” mugham-dastghah “Shur”, the author reveals the intonational-melodic properties of this section-shobe.

Key words: mugham, dastghah, “Shur”, “Bardasht”, section-shobe “Amiri”

 

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Ülkər Əliyeva

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMK-nın professoru Lalə Hüseynova

Mövzuya uyğun