AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2022 № 4 (57)

Fəttah XALIQZADƏ

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMK-nın professoru

Ünvan: Yasamal r., Ə.Ələkbərov küç.7

E-mail: halikzade@mail.ru 

UOT: 78.031.4

AİDA HÜSEYNOVANIN MUSİQİ TƏDQİQATLARINDA

BƏZİ METODOLOJİ MƏSƏLƏLƏR

 

Mən Azərbaycan musiqisi haqqında Amerika kitabını

tamamlamaq üçün hələ doğru-dürüst metodologiyanı işləməli idim.

A.Huseynova (17; p.XIX)

 

Xülasə: Müasir Azərbaycan musiqişünaslıq elminin ən layiqli nümayəndələrindən bi­ri ol­muş sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Aida Hüseynova (1964‑2022) bö­yük elmi potensialı və parlaq nailiyyətləri ilə seçilib-sayılan mü­tə­xəs­sislərimizdən biri idi. Musiqişünas, pianoçu və pedaqoq doğma Vətəndən baş­qa ABŞ kimi qüdrətli öl­kə­də uğurlu fəaliyyət göstərmiş, güclü elmi təfəkkürünü, əsər­lərinin yeni və bənzərsiz me­todoloji bazasını işləyib hazırlamışdır. Hazırkı mə­qa­lədə araşdırılan elmi meto­do­lo­giya mövzusu A.Hüseynova yaradıcılığının zir­və­si olan “Music of Azerbaijan: from Mug­ham to Opera” adlı sanballı monoqra­fi­ya­sı timsalında öyrənilir. Yeni meto­do­lo­gi­yanın formalaşmasını izləmək məqsədi ilə sözü gedən kitabda müəllifin öz şərh­lə­rin­dən geniş istifadə olunmuş, alimin di­gər elmi əsərlərinə də imkan daxilində müraciət edil­mişdir. İki musiqi elminin – mu­siqişünaslıqla etnomusiqişünaslığın vəhdətindən iba­rət olan bu me­to­do­lo­gi­ya­nın formalaşması prosesi və əsl mahiyyətini aşkar edən cə­hətlər məqalənin iki his­sə­sində nəzərdən keçirilmişdir.

Açar sözlər: musiqişünaslıq, etnomusiqişünaslıq, muğam, opera, bəstəkarlıq sənəti, Şərq və Qərb musiqisinin sintezi, dünya musiqisi, metodologiya, ənənə

endir

PDF

ƏDƏBİYYAT:

Аzərbaycan dilində

  1. Azərbaycan etnomusiqişünaslığı. 1921-2021-ci illər. Bakı Musiqi Akademiyası. 2021, 592 s.
  2. Hacıbəyli Ü.Ə. Azərbaycan türklərinin musiqisi haqqında. Tərtibçi, Ön sözün və lü­ğətin müəllifi F.Ş.Əliyeva. B.: Adiloğlu, 2005, 75 s.
  3. Hacıbəyli Ü.Ə. Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları. B.: 2010, 154 s.
  4. Hüseynova A.N. Musiqi səmimiyyəti məbədi. Musiqi ensiklopediyası. B.: Ayna, 2001, 94 s.
  5. Hüseynova A.N. Alim Qasımovun muğam ifalarında semantika, melodik məzmun və struktur. Musiqişünasların II Beynəlxalq “Muğam aləmi” simpoziumu. Ma­te­rial­lar. B.: Sərq- Qərb, 2011, p.99-104
  6. Bədəlbəyli F.Ş. Məqalələr və müsahibələr. B.: Gapp.Poligraf, 1997 (Co-editor A.Huseynova), 82 s.
  7. Hüseynova L.Ş. Amerikada çağdaş Azərbaycan musiqisi haqqında dərc edilmiş ilk el­mi monoqrafiya. // “Konservatoriya” jurnalı, 2016, № 2, s. 9-10
  8. Xalıqzadə F.X. Etnomusiqişünaslar üçün dəyərli təlimat. // “Konservatoriya” jur­na­lı, 2022, № 1, s. 50-65
  9. Xalıqzadə F.X. Tarixi etnomusiqişünaslıq haqqında ilk böyük kitab. // “Kon­ser­va­to­riya” jurnalı, 2016, № 2, s. 46-51

 

Rus dilində

  1. Адигезалзаде Г.А. Становление и развитие этномузыкознания в Азербайджне. Б.: 2008, 308 с.
  2. Гусейнова А.Н. К проблеме становления азербайджанского композиторского стиля в творчестве Узеира Гаджибекова и Муслима Магомаева. (“Üzeyir Ha­cı­bəyli və Müslüm Maqomayevin yaradıcılığında Azərbaycan bəstəkarlıq üs­lu­bu­nun təşəkkülü probleminə dair”).
  3. Гусейнова А.H. Муслим Магомаев. Оперное творчество. Б.: Аzərbaycan Qadını, 1997.
  4. Гусейнова А.Н. Франгиз Али-заде. Слияние миров. // Х. Ордуханова. Фран­гиз Али-заде. Пересечения Востока и Запада. Баку, 2014, c. 27-41
  5. Земцовский И.И. Апология слуха // «Музыкальная Академия», 2001, №1, с. 1-12

İngilis dilində

  1. Blacking, Jhon. How Musical is Man? (Musiqi qabiliyyəti necə də bəşəridir?) University of Washington Press, Seatle and London,1973,116 p.
  2. Huseynova A.N. Azerbaijani Mugham Opera: Challenge of the East – (Azərbaycan muğam operası: Şərqdən bir çağırış).In Sysoev,Pavel ed. Identity, Culture, Language Teaching. University of Iowa.Center for Russian, East European and Eurasian Studies. P. 60-67.
  3. Huseynova A.N. Music of Azerbaijan: from Mugham to Opera. (Azərbaycan musiqisi: muğamdan operaya doğru). İndiana University Press, 2016, 327 p.
  4. The 20th Century Azerbaijni Musical Theatre: Synthesis of the East and West Traditions” (XX əsr Azərbaycan musiqili teatrı. Şərq və Qərb ənənələrinin sintezi”) İn the Seventh Annual Eurasian Studies conference.Abstracts of Papers. Indiana University, 2000, 6-7 s.
  5. Huseynova A.N. The Heart of the Tenth Symphony (Onuncu simfoniyanın özəyi). In DSCH2002, No.17,July,38-40.
  6. Huseynova A.N. New Imagines of Azerbaijani Mugham in the 20th Century. Music of the Central Asia. Agha Khan Foundation. P. 304-310
  7. The 20th century Azerbaijani Musical Theatre: Synthesis of the East and West Traditions (XX əsr Azərbaycan musiqili teatrı: Şərq və Qərb ənənələrinin sintezi). In The Seventh Annual Central Eurasian Studies Conference Abstracts of Papers.Indiana University. 2000, 6-76.
  8. Huseynova, Aida. Selected Publications (Seçilmiş nəşrlər) 2 p. (Hand-writting in print)
  9. Merriam, P. Alan. Anthropology of Music (Musiqinin antropologiyası). Evanston II., Northwestern University Press, 1964, 376 p.
  10. Nettl, Bruno. Some Aspects of the History of World Music in the Twentieth Century: Questions,Problems, Concepts. 22, No, 1 (1978): 134
  11. Nettl, Bruno. Study of Ethnomusicology. Twenty-nine Issues and Concepts (Etno­mu­siqişünaslığın tədqiqi. İyirmi doqquz məsələ və anlayış). Urbana. II., University of Illinois Press, 1983, 514 p.
  12. Rice, Timothy. Ethnomusicology. A Very Short Introduction. (Etno­mu­si­qi­şü­na­s­lıq. Çox qısa Müqəddimə) Oxford, 2014, 151 p.
  13. Theory and Method of Historical Ethnomusicology (Tarixi etnomusiqişünaslığın nə­zəriyyəsi və metodu). Edited by Jonathan Mc.Collum and David G.Hebert. Forewoprd by Keith Howard. LEXINGTON BOOKS. Lanham-Boudler. New-York-London, 2014, 411 p.

 

Fattah KHALIG-ZADE

Ph.Doctor on Art Sciences, professor of ANC

 

ON THE METHODOLOGICAL ISSUES IN

AIDA HUSEYNOVA’S MUSIC RESEARCHES

 

Summary: PhD Aida Huseynova (1964-2022), one of renown representatives of the modern Azerbaijani musicological school, had a brilliant scientific achievements and international reputation. As a highly educated musicologist and pianist she worked out a unique way of thinking and methodology, spending her successful career both in the homeland and abroad, mostly in the United States. Great endeavors made her to work enthusiastically, always enriching her knowledges and improving methodological approaches. This article is aimed to reveal ethnomusicological trends of Aida Huseynova’s works, and primarily those of the monographic book Music of Azerbaijan: from Mugham to Opera. Unity of musicology and ethnomusicology is able to open the further perspectives and may be applied to the composed music schools of other Non-European cultures.

Keywords: musicology, ethnomusicology, mugham, opera, East-West syncreatism, composed music, world music, methodology, tradition

 

Фаттах ХАЛЫК-ЗАДЕ

Доктор философии по искусствознанию

профессор АНК

 

О МЕТОДОЛОГИЧЕСКИХ ВОПРОСАХ В МУЗЫКАЛЬНЫХ

ИССЛЕДОВАНИИЯХ АИДЫ ГУСЕЙНОВОЙ

 

Резюме: Аида Гусейнова (1964-2022) – один из ярких представителей сов­ре­мен­ного азербайджанского музыкознания, своими блестящими научными исследованиями добилась широкого международного признания. Получив прекрасное образование в классах специального фортепиано и музыкознания, она успешно работала на Родине и США. А.Гусейновой удалось выработать совершенную научную методологию в исследованиях. посвященных синтезу музыкальных культур Востока и Запада в творчестве азербайджанских композиторов, отдельным вопросам исторического этномузыкoз­нания. Целью настоящей статьи является выявление этномузы­ко­вед­чес­ких тенденций в монографии Music of Azerbaijan: from Mugham to Opera (2016), которые в сочетании с музыковедческими методами открывают новые перспективы в исследованиях других неевропейских композиторских школ.

Ключевые слова: музыкознание, этномузыкознание, мугам, опера, композиторское творчество, синтез музыки Востока и Запада, миpовая музыка, методология, традиция

 

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Lalə Hüseynova

sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Ülkər Əliyeva

Mövzuya uyğun