AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«Konservatoriya» jurnalı 2025 № 1 (66)   

İradə HÜSEYNOVA

Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru

Dosent

Ünvan: Bakı, Yasamal rayonu, Ə.Ələkbərov küçəsi 7

 UOT: 781.4                    

DOI: 10.62440/AMK2025-1.s.34-50

 

HARMONİYA DƏRSLƏRİNDƏ ENHARMONİK

MODULYASİYANIN TƏDRİSİNƏ DAİR

 

Xülasə: Təqdim edilən məqalə Azərbaycan Milli Konservatoriyasının “Musi­qi­şü­nas­lıq”, habelə digər təhsil ocaqlarının bir sıra ixtisas qruplarında tədris edilən “Har­moniya” fənnində yer almış D7 vasitəsi ilə enharmonik modulyasiya mövzu­su­na həsr edilmişdir. Məqalə müəllim və tələbələrə kömək məqsədi ilə və dərs­lik­lər­də sözü gedən mövzunun ətraflı izahının verilməməsi səbəbindən yazılmışdır. Bur­ada C dur və c moll-un timsalında D7 vasitəsilə bütün tonallıqlara enhar­mo­nik modulyasiya etməyin mümkünlüyü açıqlanmış, nəinki bir, hətta bir neçə va­riant­da akkordların enharmonik bərabərliyi (ancaq real enharmonizm) göstə­ril­miş­dir. Eyni zamanda bütün bunlar not nümunələri ilə müşayiət olunmuş, irəli sü­rü­lən fikirlər əyani şəkildə təsdiqlənmişdir.

Açar sözlər: harmoniya, enharmonizm, dominantseptakkord, modulyasiya, akkord, tonallıqların qohumluq dərəcəsi

endir

PDF

 

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Bağırov N.H. Musiqinin elementar nəzəriyyəsi. – Bakı: Maarif, – 1982. – 268 s.
  2. Bağırov N.H. Harmoniya dərsliyi. – Bakı: Maarif, – 1989, – 504 s.
  3. Hüseynova G.Q. Harmoniya dərsliyi. – Bakı: Adiloğlu, – 2002, – 302 s.
  4. Rimski-Korsakov N.A. Harmoniyadan əməli dərslik. – Bakı: Azərbaycan Dövlət Musiqi Nəşriyyatı, – 1954. – 168 s.

 

Rus dilində

  1. Дубовский И., Евсеев С., Способин И., Соколов В. Учебник гармонии. – Мockва: Музыка, – 1985. – 458 с.
  2. Скребкова О.Л. и Скребков С.С. Хрестоматия по гармоническому анализу. – Мockва: Музыка, – 1978, – 291 с.
  3. Способин И.В.Элементарная теория музыки. – Мockва: Музыка, – 1964, – 195 с.
  4. Способин И.В. Лекции по курсу гармонии. – Мockва: Музыка, – 1969, – 242 с.

 

Ирада ГУСЕЙНОВА

Доктор философии по искусствоведению,

Доцент АНК

 

ОБ ЭНГАРМОНИЧЕСКОЙ МОДУЛЯЦИИ ПОСРЕДСТВОМ Д7 

НА УРОКАХ ГАРМОНИИ

 

Аннотация: Представленная статья посвящена теме «Модуляция через энгар­монизм доминантсептаккорда», связанной с предметом «Гармония», преподаваемым на специальности «Музыковедение» в Азербайджанской Нацио­наль­ной Консерватории, а также в других учебных заведениях. Статья написана с целью помочь преподавателям и студентам в разъяснении данной темы. В статье объяснена возможность энгармонической модуляции всех тональностей на примере D7 в мажоре и миноре. Также показана возможность энгармониче­ского равенства (только реального энгармонизма) аккордов в нескольких вариан­тах. Кроме того, все приведённые энгармонические модуляции сопровождаются музыкальными примерами.

Ключевые слова: гармония, доминантсептаккорд, энгармонизм, модуляция, аккорд, степень родства тональностей

 

Irada GUSEYNOVA

Associate Professor, Ph.D

 

ON THE PEDAGOGICAL APPROACH TO ENHARMONIC MODULATION THROUGH THE DOMINANT SEVENTH CHORD

  

Abstract: This article is devoted to the topic of “Enharmonic Modulation via the Dominant Seventh Chord (D7)”, within the context of the Harmony course taught at the Azerbaijan National Conservatory’s Department of Musicology, as well as in various other disciplines across multiple educational institutions. The paper was written with the intent to assist both instructors and students, prompted by the lack of comprehensive explanations of this topic in existing textbooks. The study explores the potential for enharmonic modulation to all keys through the use of the D7 chord, using C major and C minor as representative tonalities. It demonstrates not only one, but several variants of enharmonic equivalence of chords. These theoretical insights are substantiated through corresponding musical notation examples, thereby reinforcing the proposed arguments.

Keywords: harmony, dominant seventh chord, enharmonic, modulation, chord, degree of tonal relationship

 

Rəyçilər: sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMK-nın professoru Cəmilə Mirzəyeva

                  sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMK-nın professor Leyla Quliyeva

 

 

 

Mövzuya uyğun