AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«Konservatoriya» jurnalı 2025 № 1 (66)  

Fəxrəddin BAXŞƏLİYEV

Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,

Azərbaycan Milli Konservatoriyasının dosenti

Ünvan: Yasamal r., Ə.Ələkbərov küç. 7

E-mail: salimhak@mail.ru

 UOT: 781,7                                          

DOI: 10.62440/AMK2025-1.s.51-57

 

BƏZİ UNUDULMUŞ MUĞAMLAR HAQQINDA

(“NƏVA”, “BAYATI-TÜRK”)

 

Xülasə: Məqalədə keçən əsrin ilk onilliklərindən başlayaraq, müxtəlif obyektiv və sub­yektiv səbəblər ucbatından Azərbaycan muğam repertuarından çıxarılan “Nə­va” və “Bayatı-Türk” muğamlarından söz açılır. Qeyd olunur ki, Sovetlər dönə­mi­nin vulqar ideoloji hücumları nəticəsində bu muğamlar qeyri-müntəzəm tem­pe­ra­siyalı məqam quruluşuna sahib olduqları üçün kənarlaşdırılaraq, getdikcə unudulmuşdur.

Açar sözlər: Muğam, Nəva, Bayatı-Türk, mikroton, temperasiya, tar, xanəndə, türk, İran, ifaçılıq

endir

PDF

ƏDƏBİYYAT:

  1. Adıgözəlzadə, H.Ə. Üzeyir Hacıbəyov və onun müasirlərinin fəaliyyətinin et­no­mu­siqişünaslıq aspekti. URL: http://www.musigi-dunya.az/new/read_ magazine.asp?id=328&page=4
  2. Həsənov, H.H. Azərbaycan qarmonunda 4/1 tonların tətbiqi məsələləri. / Türk­soy­lu xalqların musiqi mədəniyyətinin tədqiqi problemləri // XVII Beynəlxalq elmi-praktik konfransın materialları. – Bakı: ADMİU, – 2018, – 292 s.
  3. Bağırova, S.Y. Azərbaycan muğamı. Məqalələr, məruzələr, tədqiqatlar. II cild. – Bakı: Elm, – 2007, – 152 s.
  4. Hüseynova, L.Ş. Milli musiqi alətlərinin təkmillləşdirilməsi istiqamətləri və pers­pe­ktivləri// Azərbaycan Milli Musiqi Alətlərinin Patentlə Mühafizəsi (Elmi-prak­tik konfransın materialları əsasında hazırlanıb). Tərtib və layihə rəhbəri: Şərif Kərimi. – Bakı: Patent və Əmtəə Nişanları Mərkəzi, – 2017, – 172 s.

 

Fakhraddin BAKHSALIYEV

Doctor of Philosophy in Philology,

Associate Professor of the Azerbaijan National Conservatory

 

ON SOME FORGOTTEN MUGHAMS (“NĒVA”, “BAYATI-TURK”)

 

Abstract: The article discusses the mughams «Neva» and «Bayati-Türk» that were removed from the Azerbaijani mugham repertoire starting from the first decades of the last century due to various objective and subjective reasons. It is noted that as a result of the vulgar ideological attacks of the Soviet era, these mughams were excluded and gradually forgotten because they had an irregularly tempered makam structure.

  Keyword: Mugham, Nava, Bayat-Turk, microtone, temperament, resin, singer, Turkish, Iranian, performance

 

Фахраддин БАХШАЛИЕВ

Доктор философии по филологии,

Доцент Азербайджанской Национальной Консерватории

 

О НЕКОТОРЫХ ЗАБЫТЫХ МУГАМАХ («НАВА», «БАЯТЫ-ТЮРК»)

  

Аннотация: В статье рассматриваются мугамы «Нава» и «Баяты-Тюрк», которые в силу различных объективных и субъективных причин были исключены из азербайджанского мугамного репертуара, начиная с первых десятилетий прошлого века. Отмечается, что в результате вульгарных идеологических напа­док советской эпохи, эти мугамы были маргинализированы и постепенно забыты, поскольку имели неравномерно темперированную структуру

Ключевые слова: Азербайджанские мугам, мугам Нава, мугам Баяты-Тюрк, микрохроматика, инструмент тар

 

Rəyçilər:    sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Lalə Hüseynova

                      sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Fazilə Nəbiyeva

Mövzuya uyğun