AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

“KONSERVATORİYA» 2022 №2 (55) 

Fərqanə QASIMOVA

AMK-nın doktorantı, Əməkdar artist

Ünvan: Yasamal r, Ə.Ələkbərov küç. 7

E-mail: fargana20@yahoo.com

 

ALİM QASIMOVUN REPERTUARINDAKI ŞİKƏSTƏLƏR

 

Xülasə: Təqdim edilən məqalədə görkəmli xanəndə, xalq artisti, professor Alim Qasımovun repertuarında olan “Kəsmə şikəstə”, “Qarabağ şikəstəsi”, “Şirvan şikəstəsi” və “Naxçıvan şikəstəsi” kimi zərbi muğamlara diqqət yetirilir. Burada adı çəkilən şikəstələrin təxmini yaranma tarixi, etimologiyası və morfologiyası araşdırılır, eyni zamanda Güneyli-Quzeyli Azərbaycanda aşıq yaradıcılığında yayılmış mövcud şikəstələrin siyahısı ilk dəfə nəzərə çatdırılır.

Açar sözlər: Alim Qasımov, xanəndə, şikəstə, etimologiyası və morfologiyası

UOT: 781,7   

endir

 

PDF  

 

 

 

 

ƏDƏBİYYAT:

  1. Cabbarov E. Azərbaycan ifaçılıq sənətinin inkişafında şikəstələrin rolu. // “Konservatoriya” jurnalı, 2015-2, s.11-17. URL:http://konservatoriya.az/?p=1186
  2. Əlihüseyn Dağlı (Həmidov Ə.H.). Ozan Qaravəli. (I kitab). B.: MBM, 2006, 192 s. (kitab müəllifin AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda C-1021/9974 şifrəsilə qorunan əlyazması əsasında A.Nəcəfzadə tərəfindən tərtib edilib və nəşr olunmuşdur).
  3. Hacıbəyli Ü.Ə. Seçilmiş əsərləri / Ü.Ə.Hacıbəyli. B.: Şərq-Qərb, 2005, İki cilddə, II c. 456 s.
  4. Köçərli İ.T. Azərbaycan xalq musiqi yaradıcılığında şikəstə. B.: Tural, 2003, 124 s.
  5. Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti. Tərtibçilər: Abdullayev B.M., Əsgərli M.Ə., Zərinəzadə H.H. İki cilddə, II c. B.: Şərq-Qərb, 2005, 472 s.
  6. Quluzadə T., Atakişiyeva K. Şirvan şikəstəsi aşıq və xanəndə ifaçılığında. // “Konservatoriya” jurnalı, 2015-3, s. 129-133 URL: http://konservatoriya.az/?p=1197
  7. Musazadə R.M. Kəsmə-şikəstə zərbi muğamı barədə deyəcəklərimiz. // “Konservatoriya” jurnalı, 2016-1, s.19-26. URL:http://konservatoriya.az/?p=1509
  8. Nəcəfzadə A.İ. Bir daha zərbli muğamlar haqqında. // Azərbaycan muğamşünaslığı: problemlər, perspektivlər (AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu). B.: Təknur, 2015, s. 385-406.
  9. Nəcəfzadə A. Yetərincə mütaliə etməliyik. //“Konservatoriya” jurnalı, 2016-3, s.95-104 URL: http://konservatoriya.az/wp-content/uploads/2016/09/ Konservatoriya-2016-3-95-104.pdf
  10. Nəcəfzadə A.İ., Məmmədəliyev V.M. Muğam. Ali musiqi məktəbləri üçün dərs vəsaiti. B.: Ecoprint, 2017, 160 s.
  11. Zöhrabov R.F. Zərbi muğamlar (musiqi-nəzəri tədqiqat). B.: Mars-Print, 2004, 406 s.
  12. Челебиев Ф.И. Зерби мугам – азербайджанское рондо. / Исторические взаимосвязи музыкальных культур. Сборник научных трудов. Санкт-Петербург: Санкт-Петербургская Государственная Консерватория им. Н.А.Римского-Корсакова, 1992, с.74-91.
  13. Televeriliş: “Kəsmə şikəstə” sehri. 7 iyul 1997-ci il, Vahid Poeziya Evi, xronometraj 60 dəqiqə, Tədbiri AzTV “Xalq” qəzeti ilə birgə hazırlayıb.

 

Saytoqrafiya:

  1. “Kəsmə şikəstə, yoxsa Bakı şikəstəsi?” URL:http://konservatoriya.az/?p=2270
  2. Alim Qasimov — Kəsmə Şikəstə — Bakı Şikəstəsi (Kürdəxanıda lentə alınıb) URL:https://www.youtube.com/watch?v=Y9Knd9mDRUs
  3. Alim Qasimov. Kəsmə şikəstə (Sintez) URL:https://www.facebook.com/watch/?v=484247461775751
  4. Alim Qasımov- Kəsmə şikəstə URL:https://www.facebook.com/watch/?v=734655663393186
  5. Alim Qasimov Qarabag shikestesi URL:https://www.youtube.com/watch?v=rEmnF3_-K_4
  6. Alim Qasımov və Fərqanə Qasımova — «Qarabağ şikəstəsi» URL:https://www.facebook.com/watch/?v=811162699829089
  7. Alim Qasımov — Şirvan Şikəstəsi URL:https://www.youtube.com/watch?v=TzcTrA004F8
  8. Alim Qasımov — Şirvan Şikəstəsi URL:https://www.youtube.com/watch?v=Ky_5Kw36bos
  9. Alim Qasımov, Şirvan Şikəstəsi Aşıq havası (1988) URL:https://www.youtube.com/watch?v=ob27XgZ3Ehs

 

Фаргана ГАСЫМОВА

Заслуженный артист, докторант АНК

ОБРАЗЦЫ ЖАНРА ШИКЭСТЕ В РЕПЕРТУАРЕ АЛИМА ГАСЫМОВА 

 

Резюме: В представленной статье рассматриваются ударные мугамы из репер­туара выдающегося певца, народного артиста, профессора Алима Га­сы­мо­ва, такие как «Кесме шикеста» («Бакы шикестаси»), «Карабах шикестаси», «Шир­ван шикестаси» и «Нахчыван шикестаси» В ней рассматривается при­мер­ная история, этимология и морфология вышеперечисленных шикесте, а также перечень существующих шикесте в ашугском искусстве Южно-Северного Азербайджана.

Ключевые слова: Алим Гасымов, ханендэ, жанр шикесте, история примерного возникновения, ее этимология и морфология

 

Fargana GASYMOVA

Doctoral student of AMK, Honored Artist

SHIKESTA IN THE REPERTOIRE OF ALIM GASIMOV 

 Summary: The presented article focuses on percussion mughams such as “Kesme shikesta” (“Baku shikestasi”), “Karabakh shikestasi”, “Shirvan shikestasi” and “Nakhchivan shikestasi” in the repertoire of prominent singer, People’s Artist, Professor Alim Gasimov. It examines the approximate history, etymology and morphology of the above-mentioned shikestas, as well as the list of existing shikestas in the ashug art of South-North Azerbaijan.

Keywords: Alim Gasimov, singer, shikesta genre, approximate history, etymology and morphology 

 

Rəyçilər: sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Malik Quliyev;

sənətşünaslıq elmləri doktoru, professor Aytac Rəhimova

Mövzuya uyğun